E, 'mbělin anak radja i kěpoeltakěn. Si kai gělarkoe nandé?" nina. —„E, mamandoe 'nggelar kam, bapá" nina nandena. Enta koe těnoen lěbe tjabin mamandoe," nina, „koe-těnoen sada toedoeng mamindoe" nina, „koe-bajoe sá kampil mamandoe, koe-bajoe så kampil mamindoe." Enggo mě doeng kampil i-bajoe, enggom doeng oewis i těnoen, e dahina mamana koe kětěngahěn. „Enda sada mama man tjabinndoe" nina, „běrekěn sa man toedoeng mami," nina, „ ,,enda sa man kampilndoe, běrekčn sa man kampil mami," nina.

Koe-tandaï pe kam so pe," nina Anak Měloemang. -Doewa koenoe ndoebe nande dibéroe, sada kam nge ndoebe dilaki" nina, „bibi singoeda 'ndoebe koe kĕsoendoeten nande i kěpoeltaken, kapangkoe Anakoda Perlajar, nandekoe Sarindoe Toeboeh", „Ah, akoe ngě pinter 'nggelar kam bapa," nina Anak Měloemang. Ënta koe-těpa lebe pisondoe" nina, „gělarndoe si Radja Boelan" nina, „si Radja Foelan Malela" nina.

-

E, rěh mě radja kěsoendoetěn, nina „Enda sada man tjabinndoe mamá" nina, „běreken sada soedang mami" nina, „enda si kampilndoe mamá," nina, „běrekěn så man kampil mami" nina. - ,,Ah, koe-tandaï pe kam so pe," nina Anak Měloemang. „Doewa koenoe ndoebe nande diberoe" nina, „sada kam nge dilaki," nina. Bibi 'ntoewa ndoebe koe kěpoeltakěn, nande i kěsoendoetěn, bapangkoe Anakoda Perlajar, nandekoe Sarindoe Toeboeh."

"

Tangis Anak Měloemang. Akoe ngě pinter nggelar kam bapa" nina; „koe-bahan lebe koeltjapindoc" nina, „gelar koeltjapi si oeloeng-oeloeng" nina, ,oeloeng.oeloeng parang 'mbělin, oeloeng oeloeng anak pěrana, oeloeng-oeloeng sintoewa-sintoewa nina, oeloeng oeloeng singoeda-ngoeda" nina, oeloeng-oeloeng danak-danak, gělarndoe si Radja Pěrkoeltjapi."

E, moelih koe kěpoeltakěn radja kěpoeltaken, moelih koe kěsoendoetěn radja kěsoendoetěn.

E, 'mbělin anak radja kětěngahěn. „Si kai gělarkoe nande" nina anak radja kětěngahěn. Pěladjari 'mbajoe amé" nina, „i-bajoe kampil bibindoe" nina, „i-pěladjari ĕrtěnoen amé," nina, „i-těnoen oewis bengkilandoe" nina

E, doeng kampil i-bajoe, doeng oewis i-těnoen, e dahinam bibina koe kěpoeltakěn. „Enda sada man toedoengndoe bibi," nina, běreken sá tjabin běngkila" nina, „enda sada kampilndoe" nina, „běrekěn sa man kampil bengkila" nina. -,,Koetandaï pe kam so pe amé" nina. -,,Ah. doewa kam koenoe dibĕroe, sada bapangkoe 'ndoebe dilaki, kam i kěpoeltakěn, bibi singoeda koenoe 'ndoebe koe kěsoendoetěn, bapangkoe 'ndoebe itengah" nina. Tangis Sarindoe Toeboeh. Akoe ngě pinter 'nggělar kam amé" nina; „i-bahan bengkilandoe lébe soerindoe" nina, „gělarndoe si Běroe Dajang; si Beroe Dajang Minta Radja" nina. E, pěpoekoelna ras anakna si Radja Boelan, nina.

weinig gebruikelijk is, doch nog wel voorkomt om afkomst of afstamming aan te duiden. Vandaar nog wel achter woorden, die eene familic-verhouding uitdrukken en ook bij měrga's, bijv. ei noe Lingga de onderstam Lingga, letterlijk,,die van Lingga".

=

E, tande mě empat běrngi, nina, e rěh mě Radja si Pěrkoeltjapi i kěsoendoeten nari, radja kěsoendoeten E, goewalna mě koelt api nina, gělar koeltjapi si-oeloeng-oeloeng. E, roeloeng-oeloeng mě parang 'mbělin, roeloeng oeloeng anak pěrana, roeloeng-oeloeng mě toewa toewa, reloeng oeloeng me singoeda-ngoeda, roeloeng.oeloeng mě danak-danak nge, ĕrděsap-děso mě darěh i Dajang Minta Radja, e tadingkěnna mě amak daboehěn, nina, ngikoet m'ija koe kěsoendoetěn. E, sěh mě i kěsoendoetěn i-pěpoekoel ras Radja Pěrkoeltjapi.

E, sěh mě oewaloch běrngi, i-dahi si Radja Boelan goeroe sibaso nina. „Koega dengang enda pěroekoer goeroe", nina si Radja Boelan kata goeroe sibaso. „I kapoeri bělo saloengsang pitoe-ng-kěbabah' nina. E, soeroeh goeroe koeliki mangki-angki ěmbahkěn bělo saloengsoeng. E, kabang koeliki mangki angki kabang koe kěsoendoetěn. Tengah ĕrtěnoen si Dajang itĕroeh; črkoelik koelik koeliki ibobona 'ndaboeh bělo pitoe-ng-kěbabah koe těĥoeněn e. Érdĕsap-děso darěh i Dajang, i-tangt ngina těnoeněnna, i-tadingkěnna těnoeněn itĕroel i-dahina si Radja Pěrkoeltjapi koe roemah. Tengahna mãn si Radja Pērkoeltjapi i roemah. „Langlangkĕnlah nakan ena i-pän kakȧ" nina si Bĕroe Dajang; „ěltěp kam gělah koeliki si mangki angki”. E, i-ěltěpna koeliki si mangki angki, salih djadi manoek simboelan, i-ĕltěpna ĕrtěroek nang 1), i-běntěrna, ĕrděhěrna, lalap la dāt manoek simboelan.

E, lawěs koe djoema si Béroe Dajang. Koe djoema ija, ĕrbaba koeran, kiranting ija, ĕrbaba 'ndiroe, koe laoe ija ĕrbaba tjoewan nina, koe lesoeng ija ĕrbaba sěkin, kěna si odjar-odjari si Radja Boelan.

"

„E, lit sada nari koe-ětěh oekoer," nina. „Lawěslah kam kahe," nina, ngélěgi toerangkoe si pěměrën, oerang pengěltěp si Adoe Amang E, běrkat mě si Radja Pěrkoeltjapi kahe. Seh m'ija i kěrangea Limboe Raja, djoempam ras oerang pengělěp Ise ng ena reh koedjenda?" nina oerang pengĕltép. „Di gělgěl měntji pe langnga enggo nggarang arah těroehkoe, koliki pe la kabang arah bobokoe," nina, „end a rěh djoekoet 'mbělin man pangan; kěna ipoeh si mate begoe, begoendoe pe ma nai bantji koe roemah," nina. — „Akoe pe, mate ng'akoe natekoe" nina si Radja Pěrkoeltjapi, „i-soeroeh toerangndoe akoe koedjenda," nina, „ngěltěp manoek manoek semboelan.

E nangkěng mě ras Radja Pérkoeltjapi si Adoe Amang. E, sěh i goegoeng si Adoe Amang nina.

E, éltépna manoek simboelan idatas tandoek, i-ěltěpna, kěna toebina, tĕrkoepir koepir manoek simboelan, 'ngkoepirken bangka kělesa. E, ěltěpna doewa kali nina, kěna takalna, koemoekoe ngentja manoek simboelan. E, ĕltěpna těloe

1) teroek, neven vorm van teroeh (Tob. toroe) en wel opzettelijke verbastering, om de beteekenis laag zittend uit te drukken. Si-těroek-těroeken, de een lager zittend dan de ander; daarentegen Si-teroeh-těroehen: iemand, bijv. zijn compagnon minder geven van de winst, dan hem rechtens toekomst.

kali nina, kěna kabĕngna, 'nggoemoerpas kentja manoek simboelan. E, i-ěltěpna ěmpat kali, i ěltěpna kěna nahena nina, 'ngkaiskěn banga kělesa, noelpatkěn nipi sambar nina, noelpatken si ngalah daging, si rantje koela, si badat mata, si ngĕrepat nahe, si ngaloengang babah; lalap la dat manoek simboelan.

E, moelih si Adoe Amang, enggo moelih banga kělesa.

„E, akoe lit sá koe-ětěh oekoer" nina si Beroe Dajang. Marilah koe tengah lawět." E, kabang manoek simboelan arah bobona, i-tjiněpina ka kajoe si galinggang raja i tengah lawět. E, toedoehkěnna awih man si Radja Pěrkoeltjapi. „Si nidatas a la kam gija běloeh moewatsa, si nitěroeh běloeh kam ěrkěněng” nina, „tangtang gondjendoe" nina, tangtang badjoendoe" nina, „tangtang boelangndoe" nina, tangtang bentingndoe enda, koedjenda kampilnde ras pisondoe. E tareken awakndoe, enta koe-tambatkěn batoe pěranggoe, maka kam lampas sěh itĕroeh." E, tambatkěnna batoe pěranggoe, i-daboehkěnna koetengah lawět.

E, lawěs mě koe roemah si Běroe Dajang Minta Radja, nina: „bibi, enda kampil anakndoe" nina, pisona ras boelangna, gondjena ras běntingna”. — „Idja si Radja Pěrkoeltjapi, Dajáng?" niua Sarendoe Toeboeh. ,,Anakndoe enggo ĕrlajar bibi," nina si Beroe Dajang. 'Ndigan ija rěh koedjenda Dajang?" nina Sarindoe Toeboeh. „Ngĕrabi kita lebe bibi" nina si Bĕroe Dajang. ,Enggom doeng djoema i-rabi beroe!" nina Sarindoe Toeboeh. „Di enggo i-rabi, i-tabahi," nina Běroe Dajang. Di enggo tabah i-ĕrdah" nina si Bĕroe Dajang. Di enggo i-ĕrdah, i-soeloeh" nina, „di enggo i-soeloeh, i-angkoet" nina, „di enggo i-angkoet, i-lingke," nina, „di enggo i-lingke, i-ĕrdangi" nina si Beroe Dajang.

"

T

„Enggo m'enda doeng djoema ĕrdangen beroe,' nina bibina. E, soewan soewan-soewanen, i-soewan galoeh, i-soewan těboe, i-soewan bělo, i-soewan majang, i-soewan boenga-boenga, i-soewan rimo."- Enggo tjoekoep soewansoewaněn, bĕroe," nina bibina. E mětoewa mě page, ĕrboewah mě galoeh, kagědang těboe, ĕrboenga boenga-boenga, ĕrboenga majang, ĕrboeloeng bělo, ĕrboewah rimo" nina. ,,E, di enggo bage bibi, i-toetoe tjimpa, i-pětasak galoeh, i-pěrěs těboe, i-nangkih majang, i-nangkih rimo, i-nangkih bělo, i-boewat boengaboenga."Énggo mě poeloeng kěrina, běróe!' nina bibina. - E i-kanting gantang 'mbaroe koe laoe bibi" nina si Bĕroe Dajang kata bibina.

-

„E, ĕnggo m'enda kita rěh i lo nari, Dajang, katawari rěh si Radja Pĕrkoeltjapi?" nina bibina. „Enta lěbe koe-těnahkěn koetjing ras těmpoelak❞ nina si Dajang. „Akoe perlanděkna" nina koetjing tempoelak. „E, akoe maloe gendang" nina katak. „Akoe naroene" nina gaja. „Akoe maloe pěnganak" nina ampoek. Akoe maloe goeng" nina toengtoeng kěrangěn. „E, akoe 'ndai ndewalkěntja" nina poene. „Akoe goeroena" nina koeliki.

E, ěrkoelik-koelik koeliki si mangki-angki. E, tangis tersemběp koeliki si mangki-angki. „Enda mě kap anakndoe 'ndoebe bibi" nina si Beroe Dajang kata

--

bibina,Ĕnggo kěpe mate si Radja Pěrkoeltjapi. Dajáng" nina bibina; „e koeboenoeh engko maka atekoe malěm" nina bibina. Akoe pe mate ng'akoe natekoe bibi" nina si Bĕroe Dajang. Enda těnahkoe ĕrmanat manat, padanta enda ĕrmake":

,,

I. Di lit pagi danak-danak měsěnggět, i-giling-gilingkěn taněh sipoeloeh kali, i-ampekěn koe kalimboeboena, i-sěboet nini beraspati taněh. Sai me oetang, gantji ido, sai mara, koe roemah těndi".

II.

Běliděn sitik pagi boerawanna, bibi, i-kitjik-kitjikkěn beras sigantang, bělo tjawir ras badja minak, boenga-boenga sintangke, i-oge padi-padina, sai mara tan si kawěs, koe roemah těndi arah kěmoehoen, i-dewal-dewalkěn goeroe si baso; sai oetangna, gantji idona; sai marana, koe roemah tendina. Gamběr timbako silěkanna ras goeroena".

III. Běliděn pagi sitik boerawanna, remboe-'mboewěn tiga roepa, rětjibal roedang, ampar ampar gana tonggal pagi, boewatěn ĕrtoekoek-toekoek, ĕrtangkaltangkal, ĕrmanoek pijak-pijak, ěrtambe- tambe, beras sitoemba poekoelen goeroena, sira sitjoepak pěrsilěkānna Sai me oetangna, gantji mě idona, sai marana, koe roemak těndina "

IV. Běliděn sitik pagi boerawanna em 'mboe-'mbōen sangkěp ĕrpoeloeng, pěrsilih-silihi tjoer-tjoer, po'a binĕrkat, galoeh biněrkat, sijang-sijang si roengkas, sijang toengkas banga kělesa. Si poekoelen goeroena těloe toemba bĕras, nina, sira si gantang persilēkānna Sai oetangna, gantji idona; sai marana, koe roemah těndi.

V. Běliděn sitik pagi boerawan, e ĕrpantar pantar, randjap-andjap, ĕrbĕrtoek empat, ĕrlambe sarsar, narsarken banga kělesa, ĕrmanoek 'mboelan, ertoewalah moembang, ĕrtjimpa rambe rambe, ĕrgoele-goelen, gana doewa, pagi boewaten ĕrtjibal roedang měhalěp, ĕrtoekoek-toekoek, ĕrtambe-tambe, ĕrmanoek pijak, ĕrtangkal, persilih-silihi tjoer-joer, pola biněrkat, galoeh biněrkat, běski tinampoel silando ngawan, sijang sijang si roengkas, toengkas nipi sambar, toengkas banga kělesa; i-tjoekoepi, pěralěng těndi koc roemah, nini begoe dělěng, i-ogena majang tandan-tandaněn, i ogena toewalah moembang soerega, i-ogena tjimpa lěpat-lěpatěn, i-ogena tinaroeh manoek radja moelija, ikan i kělajar naring' sira i kěrijah nari, i-lajari tendi si ĕnggo boerawan, měrijah ate toendi *) ni roemah. Si matana koeroengen manik, gelarna téroes sikat i-lajari tendi enggo boerawan, pěkoeroeng koeroeng tendi roemah, těroes mědjingkat sidang sisin, kampilna kampil sinĕndi; bělona soesoen-soesoeněn, ĕrsoesoen těndi koe roemah; taganna

*) Toendi hoort men even dikwijls als tendi. Zie voor de gelijkstelling met het O. J. numenm (tonde) mijn jaarverslag over 1903, dat spoedig in de Meded. N. Z. G. zal verschijnen.

asn 2

Verh. Bat. Gen. LVI, 1ste stuk.

5

tagan kinoekoet, kalakatina pěndjabat, kapoerna mětjiho, mětjiho pěrlabān pěroe. lihen, i-djabat; i-koekoet tendi si měhoeli i roemah. E, sai mě oetang, gantji ido. E, silěkanna sitoemba sira, poekoelen goeroena lima toemba beras, amak silambar, dagangen sada; oetangna empat amas, soelpat me banga kělesa, soelpat nipi sambar, soelpat singalah daging, soelpat si rantje koela, soelpat si badat mata, soelpat si ngěrepat nahe, soelpat si ngaloengang babah. Sai me oetang, gantji ido, sai mara, koe roemah tendi."

VI. Běliděn sitik pagi boerawan, i- tandangi koe oeroek oeroek, ĕrpantarpantar, randjap-andjap, erběrtoek empat, ĕrlambe sarsar, ertjimpa rambe-rambe, ĕrgoele-goelen, ě toewalah moembang, ermanoek 'mboelan. E, ĕrgana gědang, ĕrpersilih silihi tjoertjoer, pola biněrkat, galoeh biněrkat, běski tinampoel silando ngawan, sijang siroengkas, oengkaskën banga kělesa, ertoekoek-toekoek, ĕrtambetambe; ĕrtangkal, ĕrmanoek pijak. I-tjoekoepi ka pěralěng tendi koe roemah nini begoe dělěng, naroehken těndi si enggo boerawan; i-ogena majang si lajarěn, ngělajari tendi si enggo boerawan, i-ogena toewalah moembang soerega, i-něhĕnněhěn toendi i roemah, i-ogena galoeh tingkěl-tingkělěn, ĕrtingkěl toendi i roemah ras anak dilaki, ras anak dibĕroe 'ntěrém, ĕrtingkěl kinibajak-kinitoewah 'mboewe; i-ogena tjimpa lěpat-lěpatěn, lěpat téndi i roemah; ikan i kělajar fari, ngělajari těndi si ĕnggo boerawan; sira i kĕrijahěn nari, měrijah ate těndi i roemah; i ogena tinaroeh manoek radja moelija, ĕrmoelija těndi i roemah; pija pe roenggoe, lasoena pe roenggoe pěroenggoe-roenggoe toendi i roemah ras anak dilaki dibĕroe 'ntěrem ras anakbĕroe senina 'ntěrěm noempak-noempak kalimboeboe měhoeli; simata pe roente-roenten, gělarna koeroengen manik koeloeng toendi i roemah. E i-oge baka-baka, baka nasi, ngasikěn anak dilaki dibĕroe 'ntěrěm, ngasikěn kinibajak kinitoewah 'mboewe; baka ndoe ĕrtoedoeng-toedoengken oewis arintěněng, těněng toendi i roemah, ĕrboelang-boelangkěn benang teng, pětěng bana toendi i roemah; běligaï roedang-roedangodoe, roedang sepoeloesa gelarna, pĕrsada těndi koe roemah; gelarna roedang-roedangndoe: tanděk ěrboewah, simběra bajak djaka ĕrtoewah mingen bajak; e gelarna roedang roedangndoe: tjinta-tjinta sarindapět, bĕras-bĕras, padang těgoeh, piso pěrěnggi, pěnabah galoeh, sada koe-pinta, kĕrina dapět, djaka měkěras ningen mětěgoeh goendari enda koe roemah těndi. Těrang oewari pěpagi moekoel tinaroeh. E gělarna roedang roedangndoe: djabi-djabi roemindang, beringen toemboeh djati oeratna pe těroes pěrtibi, langgaměnna sikoentja benih, boeloengna pe těloemtoem, boewahna ĕrdagoel-dagoel, ngěmboes pe angin i barat nari, i timoer nari, i těba nari, i djawi nari se 'mběra kětartarěn boeloeng, la 'mběra kědabcehěn dango, la 'mběra lapat, la 'mbĕra giling la 'mběra mětěmbak so 'mběra měriren, bage salindoengen koe roemah. Maka i-oeweken; oewe me ningkoe nindoe, nina tendindoe oewe kang, tendindoe si toempak tare, nare nare anak dilaki diběroe, i-pětare-tare anak bĕroe senina, i-toempak-toempak kalimboeboe měhoeli. Em tandingěnna salindoengen koe roemah, tanding-tandingěn