Page images
PDF
EPUB

Francf. 1532. 8. (eine in Hexameter verfafste Uebersez. beider Gedichte von Euricius Corduo, welche auch in dess. opp. poetic. Francof. 1550. 8. u. öfter, sich befindet.)

J. C. Zeun, Animadversiones ad Nicandri carmen utrumque. Viteb. 1776. 4.

Pedakios (Pedanios) Dioscorides.

Ausgaben: a) griechische: Iegì vλns largixñs (De materia medica). 1499. fol. ap. Ald. Man. (Dieser Ausgabe ist auch d. Ed. pr. des Nicander angehängt. s. oben Nicandros S. 24.) Venet. 1518. 4. ap. Alt. et Andr. besorgt v. Hi. Roscius. Janus Cornarius. Basil. 1529. 4. ap. J. Bebel.

ed.

b) griechisch-lateinische: Coloniae 1529. fol. opera et impensa J. Soteris (mit d. Uebersetz. u. Commentar des Marcellus Vergilius.) Dioscoridis libri octo graece et latine. Castigationes in eosdem libros. ed. Jac. Goupylus. Paris 1549. 8. apud viduam Arnoldi Birkmanni (ap. Petrum Haultinum).

Die Uebersetzung ist die des Ruellius.

Πεδακίου Διοσκορίδου τοῦ ̓Αναζαρβέως τὰ σωζόμενα åлavτα, Ped. Diosc. Anaz. opera quae exstant omnia, ed. Janus. Anton. Saracenus. Francof. 1598. fol. (mit neuer Uebersetz. u. Scholien von Saracenus). - Pedanii Dioscoridis evлótorta, h. e. de curationib. morborum per medicamenta paratu facilia Libr. II. Argent. 1565. 8. (Von J. Moibanus u. Conr. Gesner herausgeg.)

*Pedanii Dioscoridis Anazarbei de materia medica libri quinque. Ad fidem codicum manuscriptorum, editionis aldinae principis usquequaque neglectae, et interpretum priscorum textum recensuit, varias addidit lectiones, interpretationem emendavit, commentario illustravit Curtius Sprengel. Lips. Cnobl. 1829. 30. 8. 2 Voll. 10 Thl. Herabges. Preis 5 Thl. 8 gr. (Der 1. Theil enthält den Text, d. Uebers. u. d. var. lect., der 2. Th. den reichhaltigen SprengelCommentar. Bildet den XXV. u. XXVI. Bd. der Opera medicorum graecorum. ed. C. Glo. Kühn.)

c) lateinische: Colle 1478. fol. ap. J. Allemannum (die Uebersetzung des Petrus Paduensis.) Venet. 1516. f. Die Uebersetz. des Hermolaus Barbarus.) Paris 1516. fol. ap. H. Stephanum (die geschätzte Uebersetz. des J. Ruellius, welche hier zuerst, dann öfter erschien). Basil. 1557. fol. (die Ueber

setz. des Janus Cornarius m. einig. Anmerk. v. dslb.) Fref. 1598. 8. (d. Uebersetz. des Janus Ant. Saracenus, welche hier aus der gr. lat. Ausg. desselben besonders abgedruckt ist).

[ocr errors]

d) französische: Lyon. 1559, Trad. par Mt. Mathée. (m. Holzschn.). Lyon 1561. fol. trad. par Ant. du Pinet (mit den Commentarien des Mattioli u. Holzschnitten. Wurde noch öfter gedruckt.) Lyon 1572. fol. ibid. 1579, f. trad. par J. des Moulins. (Mit Mattioli's Comment. u. Holzschn.)

Fi

e) italienische: Venez. 1542. 8. trad. da Fausto di Longiano. (Mattioli's Uebersetz. s. unten „Commentatoren“). renza, 1547. 8. trad. da M. Ant. Montigiano.

f) Spanische: Pedacio Dioscorides Anazarbeo acerca de la materia medicinal y de los venenos mortiferos, traduzido de lengua Griega en la vulgar Castellana y illustrado con claras y sustantiales anotaciones y con las figuras de inumerables plantas exquisitas y raras por el Doctor Andres de Laguna. Antw. 1555. fol. (enthält auch einen ausführl. Commentar u. Holzschnitte, Salamanc. 1562. por Suarez dn Ribera. Madrid 1752.

[ocr errors]

g) Deutsche: Dioskoridis Kräuterbuch, v. J. Danz von Ast. Fraukf. a. M. 1546. f. m. Abbild. (Spätere von Pt. Uffenbach besorgte Ausgaben: ebendas. 1610. fol. 1614. fol. m. illuminirten Holzschnitten.)

h) Böhmische: Prag. 1562 fol. von Thaddeus Hagek. Titel: Herbarz ginak Bylinar. (Mit Mattioli's Commentar u. den ersten grössern Holzschnitten.) Ebendas. 1596. fol. von A. Huber u. Dn. Adam. Mit Mattioli's Comment. und Holzschnitten.

[ocr errors]
[ocr errors]

Commentatoren.

Hermolai Barbari in Dioscoridem corollariorum libri quinque. Colon. 1530. fol. Pet. Andr. Matthioli Commentarii in VI. libros Ped. Dioscoridis. Venet, 1554. fol. ap. Vinc. Valgris; ibid. 1558. fol. ibid. 1560. f.

Die bei letztern Commentaren befindliche Uebersetz. weicht von der des Ruellius nur wenig ab. Die genannten Ausgaben haben kleinere Holzschnitte. Die grössern Figuren (welche zuerst in d. oben angeführten böhmischen Ausgaben erschienen) haben d. Ausgaben: Venet. 1565. f.; ibid. 1569. f.; ibid. 1583. f. Sehr bereichert erscheinen diese Commentare in: P. A. Matthioli Opera, quae exstant omnia, nunc a Casp. Bauhino auct., synonymis quoque plantarum illustrat, adj. icon. Basil. 1598. f.; ib. 1674. f. (Der Commentar so wie die Uebersetz.

[ocr errors]

des Matt. erschienen zuerst in ital. Sprache. Venez. 1544. f.; ibid.ibid. 1568. fol., zuletzt ibid. 1645. f.)

P. A. Matthioli apologia adversus Amatum Lusitanum, Venet. 1558. 8. Casp. a Siernberg, catalogus plantarum ad septem varias editiones commentariorum Matthioli in Discoridem. Prap. Calv. 1821. f. 1 Thl. 4 gr.

Andr. Lacunae annotationes in Dioscoridem, Lugd. B. 1554, 8. (Dess. ausführlicher Commentar befindet sich in dess. oben angeführten span. Uebersetz.) Amati Lusitani (Jo. Roderic. de Castello blanco) in Dioscoridis de materia medica libros quinque enarrationes, Venet. 1553. 4. Argentor. 1554. 4. Venet. 1558. 8. Mit Abbild. - Valerii Cordi annotationes in Dioscoridem, ed. Conr. Gesner, Argentor. 1561. f. (zuerst an der Uebersetz. des Ruellius, Francof. 1549. f.) Alphabetum empiricum s. Dioscoridis et Stephani Atheniensis de remedius expertis liber nunc primum a Csp. Wolphio in latinam linguam conversus. Tiguri 1581. 8. (soll die Uebersetzung eines in C. Gesner's Bibliothek gefundenen Manuscripts sein.) Les oeuvres de Jac. et P. Contant père et fils, Poictiers 1628. f. (ein weitläuftiger Commentar zu Dioscerides, m. Kupfern.)

[ocr errors]
[ocr errors]

Claudios Galenos.

Von den vielen, für die Medicin noch immer höchst schätzbaren Schriften Galens sind für die historische Kenntniss der Botanik besonders folgende von Wichtigkeit:

IIɛgì άvτidótæv, de antidotis. libri II. (Opp. omn. ed. C.' Glo. Kühn, Vol. XIV.). Περὶ κράσεως καὶ δυνάμεως τῶν ἁπλῶν φαρμάκων, de simplicium medicamentorum temperamentis et facultatibus, libri XI. (ibid. Vol. XI. XII.). — Пɛgì ovvéσews φαρμάκων τῶν κατὰ τόπους, de compositione medicamentorum secundum locos. libri. X. (ibid. Vol. XII. XIII.). — IIɛgì ovv‡éσews φαρμάκων τῶν κατὰ γένη, de compositione medicamentorum secundum genera, libri VII. (ibid. Vol. XIII.).

Oribasios.

Oribasii euporista (εvяógioτα) ad Eunapium. Jibri 4. Basil. 1529. fol.; ed. J. Bapt. Rasarius. Venet. 1558. 8. ap. Valgris. (Diese Ausgaben, so wie d. Opp. omnia Basil. 1557. 8. sind nur lateinisch.)

Anonymi carmen de herbis.

Ανωνύμου ποίημα περὶ βοτάνων, Anonymi carmen de herbis

[ocr errors]

Venet. 1518. 4. in d. 2ten Aldine des Dioscorides fol. 231. a sq. Auch in Fabrici bibliotheca graeca, ältere Ausg. Vol. II .p. 629.

Ueber den muthmasslichen Verf. dieses aus 190 Hexamatern bestehenden Gedichtes vgl. L. Choulant, Handb. d. Bücherkunde f. d. ältere Medicin. Leipz. Voss. 1828. 8. S. 81.

Aetios von Amida.

a) griech. Ausgaben: Aetii Amideni librorum medicinalium tomus primus, primi scilicet libri octo nunc primum in lucem editi, Venet. 1534. fol. in aedib. haered. Ald. Manut. et Andr. Asulani. b) lateinische: - Basil. 1533. fol. ap. Forben. Venet. 1534. f. ap. Juntas. ibid. 1543. 8. ex offic. Farrea. Lugd. 1549. 8. ibid. 1560. 16. ap. Seb. de Honoratis. (Ist wegen der darin reichlich bedachten Arzneimittel auch für die Kenntniss der ältern Botanik wichtig.)

[ocr errors]

Paulos Aegineta.

[ocr errors]

a) griechische Ausgabe: Pauli Aeginetae de re medica libri septem. Venet, 1528. fol. ap. Ald. et Andr. Asulan. Basil. 1538, fol. ap. And. Cratandrum.

[ocr errors]

b) lateinische: Basil. 1532. fol. interpret. Albano Torino. Basil. - Paris 1532. fol. interpr. Guintero Andernacensi. 1526. fol. interpr. Jano Cornario. - Lugd. 1567. 8. u. öfter. (Die hier gegebene Uebersetzung des Guinter. Andermacensis ist zugleich mit dessen u. J. Cornar's, Jac. Goupyl's u. Jac. Dalechamp's Erläuterungen versehen.) Das 7. Buch, welches die Arzneimittellehre umfasst, erschien noch besonders als: Pauli Aeginetae pharmaca simplicia Othone Brunsfelio interprete. Argentor. 1531. 9, u, Par, 1532. 8,

Joannes Actuarius.

Joan. Auctuarii de medicamentorum compositione libri duo ed. Dionys. Corronius. Paris 1539. 8. ed. Cr. Gesner. Basil. 1540. 8. (Beide Ausgaben nur in der lateinischen Uebersetz. des J. Ruellius. Der letztern ist noch angehängt: Gesneri succiduorum medicaminum tabula, quorum usus habetur reciprocus, graece et latine e Galeno, Dioscoride, Aetio et Paulo Aegineta excerpta.)

Nicolaus Myrepsos.

Nicolai Myrepsi Alexandrini medicamentorum opus in sectiones 48 digestum, hactenus in Germania non visum, omnibus

tum medicis tum seplasiariis mirum in modum in modum utile a Leonharto Fuchsio e graeco in latinum recens conversum luculentissimeque annotationibus illustratum. Basil. 1549. fol. - ed. J. Agricola Ammonius. Ingolst. 1541. 4. (beide Ausgaben nur lateinisch.)

b) Lateinische Schriftsteller.

M. Porcius Cato, de Agricultura s. de re rustica liber. Basil. 1521. 8. Venetis 1470. fol. ap. Jenshorn. ed. Ausonius Pompa c. not. Antwerpiae 1590. 8; 8. 1598. Auch in den scriptores rei rusticae vett. lat. cur. Jo. Matt. Gesner. Lips. 1735. 1773. II. 4. *scriptores rei rusticae cur. Jo. Gottlob Schneider. Lips. 1794. IV. 8. im ersten Theile.

Fulvii Ursini uotae in Catonem Rom. 1587. Leidae 1620. 8.

--

M. Terentius Varro, de re rustica, Bas. 1521. 8. (zusammen mit Cato) ib. 1576. 8. Par. 1545. 4. ib. 1569. 1573. 1581. (mit Scaligers Anmerkungen.) cum Ausonii Pompae commentariis.

Lugd. 1601. Amstelod. 1623. 8. ib. 1730. 12.

Virgilius Maro Georgicorum L. 4, with an english transl., and notes by John Martyn. London 1741. 4. 1746. 8. (mit vielen trefflichen Anmerk. und einigen Abbildungen); deutsch von Dusch. Hamb. 1759. 8. Ejusd. Buccolica s. eclogae, with an english translation ane notes by John Martyn. Lond. 1749. 4.

Deutsche Uebersetzung: Virgil's sämmtliche Gedichte übersetzt u. erklärt von J. H. Voss. Altona 1797 ff. 2te Aufl. ebd. 1830. 8.

A. J. Retzius, Flora Virgiliana. Lund. 1809. A. L. A. Fée Flore de Virgile ou nomenclature méthodique et critique des Plantes, fruits, et produits végétals mentionnées dans les ouvrages du Prince des poètes latins. Par. 1822. Tenore osservationi sulla Flora Virgiliana Neapel. 1826. Paulet Flore et Faune de Virgile. Par. 1834.

[ocr errors]
[ocr errors]

L. Jun. Moderatus Columella, de re rustica libri XII. Bononiae 1520. folio. Argentorati 1543. 8. - Lugd. 1548. 8. Par. 1543. 8. (zusammen mit den Schriften des Cato und des Varro.) ed. J, G. Schneider (in den scriptores rei rusticae).

8.

Deutsch von Michael Herrn, 1538. fol. von Theodor Maj. Magd. 1612. fol. Italienisch von Peter Lauri. Venedig. 1544; 1554; 1564. Französisch von Claude Cotterau. Paris. 1551. 8. verbessert von J. Thierry de Beauvais. Par. 1556. (m. zahlreichen guten Anm.) Beroaldi notae in Columellam. Bononiae 1514. Paris. 1529. fol. 1533. fol. Lugduni 1535. 8. Coloniae 1538. 8. Paris 1543. 8.

-

« PreviousContinue »