Page images
PDF
EPUB

131. A Gentleman of the Old School complains that the Oldfashioned Strictness of Educational Discipline is unduly relaxed.

(Lydus, Paedagogus; Philoxenus, Senex.)

Phi. Héia, Lyde, léniter qui saéviunt, sapiúnt magis. nus mirandum est, íllaec aetas sí quid illorúm facit, Quám si non faciát. Feci ego istaec ítidem in adulescéntia. Ly. Hei mihi, hei mihi, ístaec illum pérdidit adsentátio? Nam ábsque te esset, égo illum haberem réctum ad ingeniúm bonum;

Nunc propter te túamque pravos fáctus est fidúciam.

Phi. Paúlisper, Lyde, ést lubido hómini suo animo obsequi; Iam áderit tempus, quóm sese etiam ipse úderit.

geras.

Morém

Dúm caveatur, praéter aequom né quid delinquát: sine.
Ly. Nón sino, neque équidem illume me vívo corrumpí sinam.
Séd tu, qui tam pró corrupto dícis causam fílio,

Eademne erat haee dísciplina tíbi, quom tu adulescéns eras?
Négo, tibi hoc annís viginti fuísse primis cópiae,
Dígitum longe a paédagogo pédem ut efferres aédibus.
Íd quoi obtigerat, hóc etiam ad malum árcessebatúr malum:
Ét discipulus ét magister pérhibebantur ímprobi.
Ánte solem éxorientem ni ín palaestram véneras,
Gymnassii praefécto haud mediócres poenas pénderes.
Íbi cursu, luctándo, hasta, dísco, pugilatú, pila,

Sáliendo, sese éxercebant mágis, quam scorto aut sáviis;
ĺbi suam aetatem éxtendebant, nón in latebrosís locis.
Índe de hippodromo ét palaestra úbi revenissés domum:
Cíncticulo praecínctus in sella ápud magistrum absíderes;
Túm librum legerés. Si unam péccavisses syllabam,

Fíeret corium tám maculosum, quam ést nutricis pállium.

[ocr errors]

Phi. Alii, Lyde, núnc sunt mores. Ly. Íd equidem certó

scio:

Nam ólim populi príus honorem cápiebat suffrágio,
Quám magistri désinebat ésse dieto obédiens;

At nunc priusquam séptuennis ést, si attingas éum manu:
Extemplo puer paédagogo tábula dirumpít caput.
Quóm patrem adeas póstulatum, púero sic dicít pater:
"Nóster esto, dúm te poteris défensare iniúria.”

L

Próvocatur paédagogus: "Eho, senex minimí preti,
Ne áttigas puerum ístac causa, quándo fecit strénue."
It magister, quási lucerna, úncto expletus linteo;
Itur illinc iúre dicto. Hóccine hic pactó potest
Ínhibere imperiúm magister, si ípsus primus vápulet?

Plaut., Bacch., III. iii. 4–9, 12–30, 33–44.

132. Dialogue between a Youth and his Paedagogus.

(Pistoclerus, Iuvenis; Lydus, Paedagogus.)

Pi. Omítte, Lyde, ac cáve malo! Ly. Quid? cáve malo?
Pi. Iam excéssit mi aetas éx magisterió tuo.

Ly. O bárathrum, ubi es? út ego te usurpém lubens!
Videó nimio iam múlto plus, quam vólueram :
Vixísse nimio sátiust iam, quam vívere!
Magístron' quemquam díscipulum minitárier?

Nihil móror, discipulos mihi ésse tam plenos sánguinis:
Valéns afflictet mé vacivom vírium.

Pi. Fiam, út ego opinor, Hércules, tu autém Linus.
Ly. Pol métuo magis, ne Phoénix tuis factís fuam,
Teque ád patrem esse mórtuom renúntiem.

Pi. Satis historiarum est? Ly. Híc vereri pérdidit.
Compendium edepol haúd aetati optábile

Fecísti, quom istanc náctus's impudéntiam.—
Occísus hic homo est.-Écquid in mentem ést

Patrém tibi esse? Pi. Tíbi ego, aut tu mihi sérvos es?
Ly. Peiór magister te ístaec docuit, nón ego.
Nimio és tu ad istas rés discipulus dócilior,
Quam ad illa, quae te dócui, ubi operam pérdidi.
Pi. Istáctenus tibi, Lýde, libertas data est.
Orátionis sátis est. Sequere hac me, ác tace.
Ly. Edepól fecisti fúrtum in aetatém malum,
Quom istaéc flagitia mé celavisti ét patrem.

Plaut., Bacch., I. ii. 39-61.

133. Education should be based upon a Knowledge of Greek. A Graeco sermone puerum incipere malo: quia Latinum, qui pluribus in usu est, vel nobis nolentibus perbibet; simul quia disciplinis quoque Graecis prius insituendus est unde et nostrae fluxerunt. Non tamen hoc adeo superstitiose velim fieri, ut diu tantum loquatur Graece aut discat, sicut plerisque

moris est. Hinc enim accidunt et oris plurima vitia in peregrinum sonum corrupti, et sermonis; cui quum Graecae figurae assidua consuetudine haeserunt, in diversa quoque loquendi ratione pertinacissime durant. Non longe itaque Latina subsequi debent, et cito pariter ire. Ita fiet, ut, quum aequali cura linguam utramque tueri coeperimus, neutra alteri officiat. Quint., I. i. 12–14.

134. The Memory should be carefully trained and supplied with Knowledge worth remembering.

Et

Illud non poenitebit curasse, dum scribere nomina puer (quemadmodum moris est) coeperit, ne hanc operam in vocabulis vulgaribus et forte occurentibus perdat. Protinus enim potest interpretationem linguae secretioris, quas Graeci ocas vocant, dum aliud agitur, ediscere, et inter prima elementa consequi rem, postea proprium tempus desideraturam. quoniam adhuc circa res tenues moramur, ii quoque versus, qui ad imitationem scribendi proponentur, non otiosas velim sententias habeant, sed honestum aliquid monentes. Prosequitur haec memoria in senectutem, et impressa animo rudi, usque ad mores proficiet. Etiam dicta clarorum virorum et electos, ex poetis maxime (namque eorum parvis cognitio gratior est), locos ediscere inter lusum licet. Nam et maxime necessaria est oratori (sicut suo loco dicam) memoria: et ea praecipue firmatur atque alitur exercitatione: et in iis, de quibus nunc loquimur, aetatibus, quae nihildum ipsae ex se generare queunt, prope sola est, quae iuvari cura docentium possit. Quint., I. i. 34-36.

135. On the Comparative Advantages of School and Home Training.-(a.) General Statement of the Question.

Hoc igitur potissimum loco tractanda quaestio est, utiliusne sit domi atque intra privatos parietes studentem continere, an frequentiae scholarum et velut publicis praeceptoribus tradere. Quod quidem quum iis, a quibus clarissimarum civitatum mores sunt instituti, tum eminentissimis auctoribus video placuisse. Non est tamen dissimulandum, esse nonullos, qui ab hoc prope publico more privata quadam persuasione dissentiant. Hi duas praecipue rationes sequi videntur: unam, quod moribus magis consulant, fugiendo turbam hominum eius aetatis, quae sit ad vitia maxime prona; unde causas turpium factorum saepe exstitisse utinam falso iactaretur: alteram, quod, quisquis futurus est ille praeceptor, liberalius tempora sua impensurus uni videtur,

quam si eadem in plures partiatur. Prior causa prorsus gravis. Nam si studiis quidem scholas prodesse, moribus autem nocere constaret, potior mihi ratio vivendi honeste, quam vel optime dicendi videretur. Sed mea quidem sententia iuncta ista atque indiscreta sunt. Neque enim esse oratorem, nisi bonum virum, iudico; et fieri, etiamsi posset, nolo. De hac re igitur prius. Quint., I. ii. 1-3.

136. On the Comparative Advantages of School and Home Training.-(b.) The Objection considered that School Life is Dangerous to Innocence of Character.

Corrumpi mores in scholis putant: nam et corrumpuntur interim; sed domi quoque. Assunt multa eius rei exempla, tam laesae hercle, quam conservatae sanctissime utrobique opinionis. Natura cuiusque totum curaque distat. Da mentem ad peiora facilem, da negligentiam formandi custodiendique in aetate prima pudoris: non minorem flagitiis occasionem secreta praebuerint. Nam et esse potest turpis domesticus ille praeceptor; nec tutior inter servos malos, quam ingenuos parum modestos conversatio est. At si bona ipsius indoles, si non caeca ac sopita parentum socordia est: et praeceptorem eligere sanctissimum quemque, (cuius rei praecipua prudentibus cura est) et disciplinam, quae maxime severa fuerit licet; et nihilominus amicum gravem virum, aut fidelem libertum, lateri filii sui adiungere, cuius assiduus comitatus etiam illos meliores faciat, qui timebuntur. Facile erat huius metus remedium. Utinam liberorum nostrorum mores non ipsi perderemus. Infantiam statim deliciis solvimus. Mollis illa educatio, quam indulgentiam vocamus, nervos omnes et mentis et corporis frangit. Quid non adultus concupiscet, qui in purpuris repit? Nondum prima verba exprimit, et iam coccum intelligit, iam conchylium poscit. Ante palatum eorum, quam os, instituimus. In lecticis crescunt: si terram attigerint, e manibus utrinque sustinentium pendent. Gaudemus, si quid licentius dixerint. Verba, ne Alexandrinis quidem permittenda deliciis, risu et osculo excipimus. Nec mirum nos docuimus, ex nobis audierunt. Nostras amicas, nostros concubinos vident; omne convivium obscenis canticis strepit: pudenda dictu spectantur. Fit ex his consuetudo, deinde natura. Discunt haec miseri antequam sciant vitia esse: inde soluti ac fluentes non accipiunt e scholis mala ista, sed in scholas afferunt. Quint., I. ii. 4-8.

137. On the Comparative Advantages of School and Home Training.-(c.) The Objection considered that Sufficient Individual Attention cannot be given at School.

Verum in studiis magis vacabit unus uni. Ante omnia nihil prohibet esse istum, nescio quem, unum etiam cum eo, qui in scholis eruditur. Sed etiamsi iungi utrumque non posset, lumen tamen illud conventus honestissimi, tenebris ac solitudini praetulissem. Nam optimus quisque praeceptor frequentia gaudet ac maiore se theatro dignum putat. At fere minores ex conscientia suae infirmitatis haerere singulis, et officio fungi quodam, modo paedagogorum non indignantur. Sed praestet alicui vel gratia, vel amicitia, vel pecunia, ut doctissimum atque incomparabilem magistrum domi habeat: num tamen ille totum in uno diem consumpturus est? aut potest esse ulla tam perpetua discentis intentio, quae non, ut visus oculorum obtutu continuo, fatigetur? quum praesertim multo plus secreti studia desiderent. Neque enim scribenti, ediscenti et cogitanti praeceptor assistit: quorum aliquid agentibus cuiuscunque interventus impedimento est. Lectio quoque non omnis, nec semper, praeeunte vel interpretante eget. Quando enim tot auctorum notitia contingeret? Ergo modicum tempus est, quo in totum diem velut opus ordinetur. Ideoque per plures ire possunt etiam quae singulis tradenda sunt. Pleraque vero hanc conditionem habent, ut eadem voce ad omnes simul perferantur. Taceo de partitionibus et declamationibus rhetorum: quibus certe quantuscunque numerus adhibeatur, tamen unusquisque totum feret. enim vox illa praeceptoris, ut coena, minus pluribus sufficit; sed ut sol, universis idem lucis calorisque largitur. Grammaticus quoque de ratione loquendi si disserat, quaestiones explicet, historias exponat, poemata enarret: tot illa discent, quot audient. At enim emendationi praelectionique numerus obstat. Sit incommodum, (nam quid fere undique placet ?) mox illud comparabimus commodis. Nec ego tamen eo mitti puerum volo, ubi negligatur. Sed neque praeceptor bonus maiore se turba, quam ut sustinere eam possit, oneraverit: et in primis ea habenda cura est, ut is omni modo fiat nobis familiariter amicus, nec officium in docendo spectet, sed affectum. Ita nunquam erimus in turba. Nec sane quisquam, literis saltem leviter imbutus, eum, in quo studium ingeniumque perspexerit, non in suam quoque gloriam peculiariter fovebit. Sed ut fugiendae sint magnae scholae (cui ne ipsi quidem rei assentior, si ad aliquem merito concurritur), non tamen hoc eo valet, ut fugien

Non

« PreviousContinue »