TITI LIVII AB URBE CONDITA LIBRI XXI et XXII. FÜR DEN SCHULGEBRAUCH ERKLÄRT VON DR. CARL TÜCKING, OBERLEHRER AM K. GYMNASIUM ZU ARNSBERG. HEFT II, BUCH XXII ENTHALTEND. PADERBORN. DRUCK UND VERLAG VON FERDINAND SCHÖNINGH. Titi Livii ab urbe condita liber XXII. Periocha. Hannibal per continuas vigilias in paludibus oculo amisso in Etruriam venit, per quas paludes quadriduo et tribus noctibus sine ulla requie iter fecit. C. Flaminius consul, homo temerarius, contra auspicia profectus signis militaribus effossis, quae tolli non poterant, et ab equo, quem conscenderat, per caput devolutus, insidiis ab Hannibale circumventus ad Trasumennum lacum cum exercitu caesus est. Sex milia, quae eruperant, fide ab Adherbale data, perfidia Hannibalis vincta sunt. Quum ad nuntium cladis Romae luctus esset, duae matres ex insperato receptis filiis gaudio mortuae sunt. Ob hanc cladem ex Sibyllinis libris ver sacrum votum. Quum deinde Q. Fabius Maximus dictator adversus Hannibalem missus nollet acie cum eo confligere, ne contra ferocem tot victoriis hostem territum adversis proeliis militem pugnae committeret, et opponendo se tantum conatus Hannibalis impediret, M. Minucius magister equitum, ferox et temerarius, criminando dictatorem tamquam segnem et timidum effecit, ut populi iussu aequaretur ei cum dictatore imperium; divisoque exercitu quum iniquo loco conflixisset, et in maximo discrimine legiones eius essent, superveniente cum exercitu Fabio Maximo discrimine liberatus est. Quo beneficio victus castra cum eo iunxit et patrem eum salutavit, idemque facere milites iussit. Hannibal vastata Campania inter Casilinum oppidum et Calliculam montem a Fabio clusus sarmentis ad cornua boum alligatis et incensis praesidium Romanorum, quod Calliculam insidebat, fugavit et sic transgressus est saltum. Idemque Fabii Maximi dictatoris, quum circumposita ureret, agro pepercit, ut illum tamquam proditorem suspectum faceret. Aemilio deinde Paulo et Terentio Varrone consulibus et ducibus cum maxima clade adversus Hannibalem ad Cannas pugnatum est, caesaque eo proelio Romanorum quadraginta quinque milia cum Paulo consule et senatoribus nonaginta et consularibus aut praetoriis aut aediliciis triginta. Post quae quum a nobilibus adolescentibus propter desperationem consilium de relinquenda Italia iniretur, P. Cornelius Scipio tribunus militum, qui Africanus postea vocatus est, stricto super capita deliberantium ferro iuravit se pro hoste habiturum eum, qui in verba sua non iurasset, effecitque, ut omnes non relictum iri a se Italiam iure iurando adstringerentur. Propter paucitatem militum octo milia servorum armata sunt. Captivi, quum potestas esset redimendi, redempti non sunt. Praeterea trepidationem urbis et luctum et res in Hispania meliore eventu gestas continet. Opimia et Florentia Vestales virgines incesti damnatae sunt. Varroni obviam itum et gratiae actae, quod de re publica non desperasset. 1 I. Iam ver appetebat, atque Hannibal ex hibernis movit, et nequiquam ante conatus transcendere Apenninum intolerandis frigoribus et cum ingenti periculo moratus ac metu. 2 Galli, quos praedae populationumque conciverat spes, postquam pro eo, ut ipsi ex alieno agro raperent agerentque, suas terras sedem belli esse premique utriusque partis exercituum hi3 bernis viderent, verterunt retro in Hannibalem ab Romanis odia; petitusque saepe principum insidiis, ipsorum inter se fraude, eadem levitate, qua consenserant, consensum indicantium, servatus erat, et mutando nunc vestem, nunc tegumenta 4 capitis errore etiam sese ab insidiis munierat. Ceterum hic quoque ei timor causa fuit maturius movendi ex hibernis. Per idem tempus Cn. Servilius consul Romae idibus Martiis magi5 stratum iniit. Ibi quum de re publica rettulisset, redintegrata in C. Flaminium invidia est: duos se consules creasse, unum habere. Quod enim illi iustum imperium, quod auspicium esse? 6 Magistratus id a domo, publicis privatisque penatibus, Latinis per idem tempus] wo der Frühling anbrach §. 1. 5. iustum imperium] rechtmässiges Feldherrnamt. Es scheint, dass dem Flaminius dieses Amt durch eine lex curiata de imperio noch nicht übertragen war, wenngleich die Verleihung nach der lex Maenia gleich bei der Konsulwahl geschehen sollte. Oder man muss annehmen, dass er das ihm zwar übertragene Amt zu verwalten nicht berechtigt war, weil er sich ohne Auspicium zum Heere begeben hatte. 6. magistratus-ferre] Magistratspersonen mussten beim Antritt ihres Amtes das erste Auspicium zu Rom halten; von dort nahmen sie es mit ins Feld. Wer also nicht zu Rom jenes erste Auspicium gehalten hatte, der besass nicht das Recht, ein solches im Felde anzustellen. publ. priv. pen.] Es gab Schutz |