mucrones: utque Pannonius degener, labefactans cuncta et proterens, imperio quod ne votis quidem concipere ausus est unquam potiatur, ingemiscere nos vestris nostrisque vulneribus. Quin potius sequimini culminis summi prosapiam, non ut rapiat aliena, sed in integrum majestatis avitæ restituatur, arma justissima commoventem. VALENTINIANI ORATIO. ARGUMENTUM. Etate jam affecta Valentinianus, et gravi morbo afflictatus, laborabat, ut Gratianus filius in ipsius locum succederet. Competitores erant non pauci. Ita ambibant, ut inclinata res ad certos putaretur, ut vereretur imperator, ne res a filio abiret. Quocirca paulum ex morbo gravissimo recreatus, in concionem, quam indixerat, processit. Ibi hanc orationem habuit, in qua filium exercitui commendat: nam in castris hæc gerebantur. Rogat, quod commodo eorum fiat, ut quam benevolentiam sibi tribuerint, eadem filium prosequantur, eique imperium tradant. Pollicetur ab eo vitam inculpatam, fidem, prudentiam, integritatem in omni administratione. Excusat tamen in præsentia annos juveniles: sed ita, ut natales et indolem illius commendet, et firmioris ætatis magnam expectationem afferat. AUCTUM erga me vestri favoris indicium, hunc loci principalis circumferens habitum, quo potior aliis judicatus sum multis et claris, consiliorum sociis votorumque auspicibus vobis, pietatis officiis adgrediar tempestivis, prospera Deo spondente: cujus sempiternis auxiliis stabit Romana res inconcussa. Accipite igitur, quæso, placidis mentibus, viri fortissimi, desiderium nostrum, id reputantes, quod hæc quæ fieri caritatis sanciunt jura, non tantum transire voluimus per conscientiam vestram, verum et pro bata firmari, ut congrua nobis et profutura. Gratianum hunc meum adultum, quem diu versatum inter liberos vestros commune diligitis pignus, undique muniendæ tranquillitatis publicæ causa, in Augustum sumere commilitium paro, si propitia cœlestis numinis vestræque majestatis voluntas parentis amorem juverit præeuntem, non rigido cultu ab incunabulis ipsis ut nos educatum, nec tolerantia rerum coalitum asperarum, nec capacem adhuc Martii pulveris, ut videtis: sed familiæ suæ laudibus majorumque factis præstantibus concinentem, paucioribus invidiæ metu, ut dicitur, protinus surrepturum. Ut enim mihi videri solet, mores ejus et appetitus, licet nondum maturos, sæpe pensanti ineunte adolescentia, quoniam humanitate et studiis disciplinarum solertium expolitus, librabit suffragiis puris merita recte secusve factorum, faciet ut sciant se boni intelligi, in pulchra facinora procursabit signis militaribus et aquilis adhæsurus, solem nivesque et pruinas et sitim perferet et vigilias, castris si necessitas adegerit, aliquoties propugnabit, salutem pro periculorum sociis objectabit: et, quod pietatis summum primumque munus est, Remp, ut domum paternam diligere poterit et avitam. EJUSDEM VALENT. ORATIO. ARGUMENTUM. Compos voti Valentinianus, quoniam filio imperium ab exercitu impetrasset, re præsenti utendum ratus, in eadem illa celebritate imperatoriis insignibus filium ornavit, et hanc orationem adjecit: qua hortatur eum a commemoratione amplissimi beneficii, quod ab exercitu accipiebat, ad virtutes imperatorias summo studio persequendas et colendas. Ab eo deinde orationem ad exercitum convertit, eique denuo filium commendat. EN, inquit, habes, mi Gratiane, amictus, ut spera vimus omnes, Augustos, meo commilitonumque nostrorum arbitrio delatos ominibus faustis. Accingere igitur pro rerum urgentium pondere, ut patris et patrui collega, et assuesce impavidus penetrare cum agminibus peditum gelu pervios Istrum et Rhenum, armatis tuis proximus stare, sanguinem spiritumque considerate pro his impendere, quos regis, nihil alienum putare quod ad Romani imperii pertinet latus. Hæc pro tempore præcepisse sufficiat: cætera monere non desinam. Nunc reliqui vos estis rerum maximi defensores, quos rogo et obtestor, ut adcrescentem imperatorem fidei vestræ commissum servetis affectione fundata. |