Page images
PDF
EPUB

EERSTE MAAND, TWEEDE DAG.

Herhaling der nieuwjaarsofferande van suikerwaren aan den Hemel, de Heeren der drie Werelden, de huisgoden en de tabletten. Herhaling der groote nieuwjaarsofferande aan de voorouders.

Het sluiten en openen der putten. Het voeden van de onverzorgde zielen op den 2den en 16den van elke maand.

Zooals reeds boven op bladz. 6, 9 en 17 is aangestipt, worden in den morgen van dezen dag op nieuw de offeranden van wierook met tshioè"-dzia gebracht aan den God des Hemels, de saam-kaì-kong, de huisgoden en de tabletten, en wel aan de tafels waarop nog de suikerwaren van den vorigen dag zijn uitgestald. De thee wordt op al de tafels vernieuwd, doch de suikerwaren niet. Tegen den middag wordt in sommige gezinnen nogmaals hetgeen men dien dag eten wil aan de voorouders geofferd, en wel op dezelfde wijze als boven in het kort is beschreven (bladz. 15 en volg.).

Een eigenaardige plechtigheid op den tweeden dag des jaars is het openen der putten" khoei-tsing (1). Het volk zegt, dat evenals de mensch, ook de geesten gaarne een vrijen dag in ongestoorde kalmte doorbrengen, en rust genieten willen op den eersten dag van het jaar; van daar dat men op Oudejaarsavond de putten afsluit, om te voorkomen dat de nieuwjaarsrust der daarin vertoevende geesten door het scheppen van water wordt gestoord. Men gebruikt tot het afsluiten bij voorkeur een groote zeef, aangezien men de geesten niet van hun vrijheid berooven of in het stikdonker gevangen houden mag, maar hun gelegenheid moet geven zich door de gaatjes van het deksel te bewegen waar heen zij willen. Op den morgen na Nieuwjaarsdag zet men suikerwaren (tsijèn-áp, zie bladz. 5) met brandende kaarsen terzijde van den put om de gunst van den putgeest af te smeeken; men verricht vervolgens de wierookofferande die tshioe" -dzia heet, en schept ten slotte eenig water, als om den put in te wijden voor het gansche jaar dat zoo pas ingetreden is.

Volgens het Chineesche volksgeloof is de onzichtbare wereld bewoond door de zielen van een groote menigte afgestorvenen, die door gemis aan nakomelingen, of omdat dezen in gebreke blijven hun offeranden van eetwaren te brengen, steeds hongerig rondzwerven. Ieders plicht is het deze verlatene geesten eten te geven op de algemeene voedingsdagen, die op den 2den en 16den van elke maand vallen. Bijna elk huisgezin plaatst tegen zonsondergang het eten, dat voor het gewone avond

[ocr errors]

maal van de familie bestemd is, vóór of ter zijde van de deur op een tafel, en noodigt, al knielende en het hoofd tegen den grond slaande, met brandenden wierook de geesten uit, zich te komen te goed doen aan den wel voorzienen disch. En handelslieden maken niet zelden van deze gelegenheid gebruik om een betere tafel aan te rechten dan gewoonlijk, ten einde na de offerande hun emploijés en bedienden een weinig te onthalen. Het verrichten van de offerande heet tsoù-gee (2), terwijl de ronddolende geesten worden bestempeld met den eernaam van ming-kháo- trong (3) of "heeren (die) aan de deur (worden onthaald)." Deze laatste naam wordt ook wel eens schertsenderwijze op een bedelaar toegepast (4).

(3) #. Zie over de groote jaarlijksche voedingsfeesten de 做牙(門口公. zevende maand. (*) Sommige Chineezen beweren, dat de geesten van de deur de twee fabelachtige spook bezweerders Sjun Thoe en Joeh Loei zijn, die wij in onze verhandeling over den laatsten dag des jaars zullen doen optreden (q. v.). Zij weren de kwade geesten van den ingang van het huis en met hen de nadeelige invloeden, die zij worden geacht met zich te brengen. Twee geesten worden geschilderd en links en rechts op de deur bevestigd: Sjun Thoe links en Joeh Loei rechts. Het volk noemt ze "deurgoden ("Zie den Jaarkalender van King-Tsjhoe #### , ap. "Spiegel en Bron van alle Onderzoek"

hoofdst. XX.

EERSTE MAAND, DERDE DAG.

Tweede herhaling der nieuwjaarsofferande van suikergoed aan den Hemel, de Heeren der drie Werelden, de huisgoden en de tabletten.

De offerande die in den morgen van den voorgaanden dag aan de drie bovengenoemde categoriën van godheden en aan de voorvaders werd gebracht, wordt op den derden dag des jaars voor het laatst herhaald, doch geen groote offerande van hetgeen men dien dag eten wil wordt meer aangeboden aan de voorvaderlijke tabletten. Wat dienzelfden avond geschiedt ten aanzien van de ontvangst der huisgoden" kan men beschreven vinden in onze verhandeling over den volgenden dag.

EERSTE MAAND, VIERDE DAG.

ONTVANGST VAN DE HUISGODEN.

De ontvangst der huisgoden bij hun terugkeer uit den hemel. Men verschaft hun voor de reis papieren paarden, voertuigen, dragers enz. Versnapering en onthaal hun bij hun aankomst aangeboden. Vleeschofferanden ter eere van afgoden.

Hervatting van de dagelijksche bezigheden, in zooverre die door het Nieuwjaarfeest waren gestaakt.

Deze dag heet: de dag voor de ontvangst der Goden," tsieh-sien-dzjít (1). Men gelooft dat op den 24sten van de twaalfde maand (q. v.) de huisgoden, en speciaal de God van de Keuken (achtste maand 3de dag), ten hemel stijgen, om den Hemelgeest (zie eerste maand 9den dag) te dienen, en hem rapport uit te brengen over den staat van zaken op het ondermaansche, als ook over het gedrag dergenen, die zich in het huis onder hunne hoede hebben gesteld. En op den 4den van de eerste maand worden zij verondersteld van hun uitstapje terug te keeren. Zij dienen dan natuurlijk niet alleen te worden ontvangen met dezulke eerbewijzen als aan hun rang en waardigheid toekomen, maar ook met groote gulheid te worden onthaald, opdat men zich van hun goede gunsten verzekere voor het jaar dat zoo pas ingetreden is. Met het oog op dat alles worden des avonds te voren papiertjes verbrand waarop paarden, rijtuigen, draagstoelen en dragers zijn afgebeeld, opdat de goden mogen worden in staat gesteld de moeitevolle en lange reis naar de aarde op hun gemak af te leggen. En niet zelden wordt nog papiergeld daarbij gevoegd, tot tegemoetkoming in hunne reiskosten. Die papieren middelen van vervoer heeten hoến-bé (2) „zielepaarden" of hoen-bé-tsoá (3) "zielepaard-papiertjes", en elk velletje bevat den naam van den afgod voor wien het is bestemd, zorgvuldig geschreven in een der hoeken. Aangestoken worden zij geworpen op een groote zeef, die men in de open lucht heen en weder schudt, opdat de asch naar alle kanten op zal vliegen en in de lucht verdwijnen. Dit heet sio hoến-bé (4) "het verbranden van ziele- of wolkepaarden."

()接神日,

(2)魂馬, Het kan ook zijn dat de schrijfwijze 雲馬 of wwolkepaarden" de Voorkeur verdient, aangezien ook in de Chineesche mythologie de goden herhaaldelijk worden voor

gesteld als rijdende op wolken. (1)魂馬紙燒魂(雲)馬.

Sommigen gelooven dat het noodig is de paarden te drenken, en den papieren drijvers een versnapering te geven alvorens zij vertrekken. Daarom wordt vóór het verbranden dikwijls een emmer water, soms met gras of boonen, aan de huisdeur geplaatst voor de paarden, en suikergoed, thee en wierook klaargezet voor de dragers en de drijvers, doch anderen bestemmen deze offerwaren alleen voor de goden die in den loop van den nacht worden terug gewacht, en een hartversterking dienen te vinden bij hun aankomst. Want het moet nog duren tot den volgenden dag alvorens hun een wezenlijk stevig maal kan worden aangeboden; doch voor wien men die suikerwaren ook moge bestemmen: in elk geval wordt ten bate van de dragers een papiersoort van gering gehalte verbrand als werkloon, en tot tegemoetkoming in hunne reiskosten.

Den volgenden dag, liefst vóór den middag, en meestal vroeg in den morgen, worden dan de hongerige en vermoeide goden uitgenoodigd hun ledige maag te goed te doen aan een overvloedigen maaltijd, klaargezet in front van hunne beelden in het tabernakel. Armere gezinnen bezigen voor de offerande slechts suikergoed, koekjes en dergelijke dingen, doch de meer aanzienlijken, die het betalen kunnen, nemen de zoogenaamde "drie vleeschofferwaren" of saam-sing (5): een gerooste of gebraden eend, een dito hoen en een varkenskop. Dikwijls worden hieraan nog toegevoegd een varkenspens en een varkenslever, al naar gelang van vermogen en devotie, en dan spreekt men van de vijf vleeschofferwaren" ngów-sing (6). De eend en het hoen zijn niet in stukken of open gesneden, maar de ingewanden zijn er uitgehaald door den anus, of door een kleine opening in den nek. Het is geen volstrekte noodzakelijkheid gebruik te maken van de bovengenoemde drie offerdieren, en vleesch van andere huisdieren kan even goed dienen; zelfs mag men een of meer der offerartikelen vervangen door maccaroni, vermicelli of eieren. Bovendien worden bijna altijd nog andere dingen, als vruchten en koekjes, aan de offerande toegevoegd, al naar goedvinden van den offeraar.

Een offerande van saam-sing of ngów-sing heet huisdier-offerande" sing-lée (7), en wordt opgedragen op de wijze die hiervoor, op bladz. 15 en volg. beschreven is.

Een groot gedeelte der bevolking beschouwt den dag waarop de goden terugkomen en ingehaald worden als het geschikte tijdstip om de gewone bezigheden, die ter wille van Nieuwjaar tijdelijk waren gestaakt, wederom op te vatten. Doch anderen, en wel de meesten, wachten daarmede nog tot den volgenden dag.

()三牲()五牲()牲禮,

« PreviousContinue »