Page images
PDF
EPUB

Op de tafel, of daarnevens voor het huisaltaar, prijken de taarten en koeken, die de lezer reeds op bladz. 17 van dit werk als zinnebeelden van overvloed bij de verwisseling des jaars heeft leeren kennen en die, bestemd zijnde om dien overvloed van het oude jaar in het nieuwe over te brengen, bewaard moeten blijven tot den volgenden dag. Zij zijn echter niet de eenige spijzen, die men de rol van overbrengsters van rijkdom naar het nieuwe jaar doet spelen ook alles wat op het oudejaarsmaal niet verorberd wordt laat men met volmaakt hetzelfde doel tot den morgen van den volgenden dag op tafel staan. In het China van weleer waren deze gebruiken ook al reeds in vollen zwang, getuige het de Kalender van King-Tsjhoe, waarin men leest: "Op Oudejaarsavond maakt men huis aan huis spijzen gereed; men begeeft zich "naar plaatsen waar men gedurende den Oudejaarsnacht opblijft ten einde het nieuwe "jaar in te halen, en vergadert daar om vroolijk te wezen en te drinken. Het eten "dat van Oudejaarsnacht overschiet, laat men staan tot den twaalfden dag van het "nieuwe jaar, als wanneer men het wegwerpt in de straat. Men doet dit om het ou"de weg te doen en het nieuwe in ontvangst te nemen."

VIJFDE HOOFDSTUK,

HET CHINEESCHE GODSDIENSTSTELSEL,

IN ZIJN ONTWIKKELINGSGANG GESCHETST.

INLEIDING.

Wij zijn hier aan het einde van een groot gedeelte onzer taak. De jaarfeesten van de landstreek, die Java met Chineezen heeft bevolkt, zijn met de gewoonten en gebruiken, die er zich aan vastknoopen, zoo volledig als ons mogelijk was beschreven, en daardoor is een schets uit het volksleven onzer Vreemde Oosterlingen binnen het bereik van den lezer gesteld, waarin hij veel van wat hij in deze koloniën met eigen oogen zag, zal verklaard en toegelicht vinden. Die feesten, gewoonten en gebruiken worden echter lang niet door alle Chineezen en Chineesche huisgezinnen geregeld en met inachtneming van alle bijzonderheden door ons medegedeeld, gevierd en gehuldigd. Want in het Rijk van het Midden zijn, zooals trouwens overal elders op de wereld, vroomheid en vooral rijkdom de thermometers van den glans en de glorie van elk feest, en wel zij dus de lezer op teleurstelling voorbereid, die meenen mocht alles, wat in dit werk is vervat, in den loop van het jaar in elk Chineesch gezin zonder onderscheid ten tooneele te zien voeren.

Een groote leemte is echter in dit werk blijven bestaan. Het levert namelijk nog geen heldere voorstelling van het wezen en den aard van het godsdienststelsel des Chineeschen volks, en dit niettegenstaande wij ons toch telkens op dat terrein bewogen, omdat daarin voor verreweg het grootste gedeelte de jaarfeesten geworteld zijn. De grepen nu, zoo links en rechts op godsdienstig gebied gedaan, regelmatig aaneen te schakelen, er het noodige bij en tusschen te voegen en aldus de bedoelde leemte aan te vullen: dit zal het doel van dit laatste hoofdstuk zijn.

Met nadruk echter zij verklaard, dat wij, zooals de titel van dit hoofdstuk aangeeft, ons slechts bepalen zullen tot een schets, en zelfs tot een zeer oppervlakkige. Want grondige kennis van godsdienstige begrippen en gebruiken, die door niet minder dan een vierde gedeelte van het menschelijk geslacht worden aangekleefd en zich dus voordoen in duizenderlei kleuren en schakeeringen, ligt immers, zooals zelfs de meest oppervlakkige beschouwer in zal zien, boven het bereik van één persoon. Zij vormen een mer à boire, al zij het er een die bij elke teug genot verschaft. En bij de eischen van de tegenwoordige wetenschap mag ontginning van dat uitgebreide veld slechts krachtverspilling heeten, tenzij ieder arbeider zich bij de deugdelijke bewerking van een bescheiden onderdeel bepale; m. a. w. monographische behandeling is de eenige weg, die tot blijvenden vooruitgang in de godsdienstwetenschap van het Chineesche volk kan leiden. Elke werkman levere dus een goed

« PreviousContinue »