Mortuus eft benigniffimus hic Epifcopus pridie Kalendas Augufti MDCCXIV. Non tamen è vivis prius exceffit quam plura benevolentie fue mihi dedit teftimonia: hinc enim Sacerdotio Fendittonienfi, bine Elienfi Canonicatu fruor; eximiique illius viri memoria mihi erit in æternum chara. Hec eo dixi quod ἔσιν ἐχ

ท

ὗτος ἀχάριτος μόνον, ὅτις εὖ παθὼν δρᾷ κακῶς ἢ λέγει· ἀλλὰ καὶ ὅτις σιωπᾷ καὶ Σποκρύπτει, λήθη παραδιδὲς καὶ ἀφανίζων τὰς χάριτας. Verba funt Juliani Orat. III, pag. 102.

LECTORI

Q

S.

UAM pauciffimis exfequar, quæ præfanda cenfeo, nè longa verborum ambage mihi fcribenti, non minus ac Tibi legenti, creetur tædium.

Editionem Roberti Stephani cum duobus op timis MSStis collatam mihi mutuò dedit Reverendiffimus Antiftes JOANNES MORUS. Hos Elienfem primum ac fecundum nominavi. Iis nunc acceffit ab eadem manu tertius in pergamena fcriptus. Quin & præter Elienfes illos ufus fum Codicibus quatuor, quos viri doctiffimi Thomas Bakerus, Thomas Štukefius & Jofephus Waffius mecum benignè

communicarunt.

His fubfidiis inftructus multas, nifi fallor, mendas fufiuli, quibus vel folennis incuria Litrariorum vel audacia nimia Criticorum Ciceronem maculârant. In reliquis animadverfionibus id egi, ut dogmata paullò obfcuriora aut kiftorias non ità notas illuftrarem: tritas enim

obvias non attingendas putavi. Fruftra itaque de Herculis laboribus, de Alemaonis & Oreftis infania, de Sardanapali luxu, ac id genus aliis, bic quarentur commentarii. Ubique proftant Lexica, ex quibus affatim bauriri poteft talium neniarum cognitio.

Plerof

Plerofque Græcorum fcriptorum locos, quos vertit Cicero, jamdudum indicarunt Petr. Viatorius, Joach. Camerarius, & Henr. Stephanus. In nonnullis etiam teftimoniis ad hiftoriam fpectantibus praivit Fr. Fabricius: fed ea perpauca funt & vix unquam fine auctario prolaca le fuerunt memoranda, quoniam candoris et per quos profecerim ingenuè profiteri. Forfa etiam utiles fuiffent M. A. Mureti Nota in primam Tufculanam: fed eas, quamvis fedulò quafitas, reperire non contigit.

Fieri poteft ut mireris, quod in hifce notis paffim dicatur locus fic vulgò legi, cum tamen nulla mutationis reddita fit ratio. Rem igitur fic habe. Meis notis omnibus pralo paratis, recenfionem fuam, quam plerumque fequor, mihi in manus tradidit celeberrimus Richardus Bentleius; fecumque ftatuit in animadverfionibus huic libro adjungendis oftendere, quibus fundamentis nixæ fint emendationes fua. Sed cùm eruditiffimus ille vir multis negotiis adeò fit impeditus, ut promiffis ftare non poffit; ifto thefauro careas oportet impræfentiarum. Nè tamen dubites, quin fidem datam cumulatè fit liberaturus; poftquam labores literarii, quibus diftinetur, ei concefferunt otium. Vale.

In libris de N. D. nuper editis pag. 139. col. 2. dele à vocibus miror tas men ad finem note, & earum loco repone; De re, quæ hic agitur, adi Ciceronem Offic. lib. I. cap. 29.

M. TULLIT

t TUSCULANARUM

DISPUTATIONUM

A D

M. BRUTU M

LIBER PRIMUS.

OTHEC

DE CONTEMNENDA MORTE.

C

UM defenfionum laboribus fenatori- f ifque muneribus, aut omnino aut magna ex parte, effem aliquando liberatus; retuli me, Brute, te hortante maxume, ad ea ftudia, quae retenta animo, remiffa temporibus, longo intervallo intermiffa revocavi. Et cum omnium artium quae ad re&tam vivendi viam pertinerent ratio & difciplina ftudio fapientiae, quae Philofophia dicitur, contineretur; hoc mihi Latinis literis inluftrandum

1 Tufculanarum Difputationum ]tius in Topic. lib. v. p. 839. HieróVulgg. queftionum; quam quidem nymus Procem. in libb. contrà Pelag lectionem, licet à recentioribus non- p. 554. Quorum fententias & Tullius nullis Codd. fuffultam, jure repudi- in Tufculanis difputationibus expliavimus, quod & ante nos fecerat cat. Nec aliter ipfe fcriptor. Vide Paullus Manucius. Alteram fanè fcrip- lib. v. Tufc. cap. 1. lib. II. Divin. turam non modò repræfentant MSS. Procem, lib. de Fato cap. 2. & lib. Pall. Vatic. Gemblac. Colon. & Baliol. xv. ad Attic. Epp. 2, 4. At Nonius, verum etiam co titulo hofce libros Charifins, & Prifcianus fimpliciter infignit Lactantius Div. Inft. III, Tufculanás vocant; parique modo 13. & M. Tullium fecundo Tufcula-Servius, Donatus, Auguftinus, Lupus harum difputationum libro laudat Boe-Abbas Ep. 8. aliique.

puta

I

putavi. Non quia philosophia. Graecis & literis & doctoribus percipi non poffet: fed meum femper judicium fuit, omnia noftros aut inveniffe per fe fapientius, quam Graecos; aut accepta ab illis feciffe meliora, quæ quidem digna statuissent in quibus elaborarent. Nam mores & inftituta vitae, refque domefticas ac familiaris nos profecto & melius tuemur & lautius; rem vero publicam nostri majores certe melioribus temperaverunt & inftitutis & legibus. Quid loquar de re militari? in qua cum virtute noftri multum valucrunt, tum plus etiam difciplina. Jam illa quae natura non literis adfecuti funt, neque cum Graecia neque ulla cum gente funt conferenda: quae enim tanta gravitas, quae tanta conftantia, magnitudo animi, probitas, fides, quae tam excellens in omni

1 Græcis & litteris & doctoribusfit ifte liber; nofter enim paucos anVatic. libris. Vulgata tamen lectio nos fciens prætermifit, quia non erat non eft deferenda, quæ reliquis niti-cur Chronologiam nimis anxiè tratur MSStis. Vide nos ad lib. II. de deret. De ea vide fof. Scaligerum ad Divin. cap. 2. Eufebii Chron. n. MDCCCXXxx. 2 Annis enim ferè cccccx] Vulgg. 3 Fabulam dedit, C. Claudio CæCCCCX. at dubio procul excidit ci filio] Urfini MStus repræfentat, numerus centenarius. Teftatur qui- fabulam docuit, C. Claudio Centhone. dem Urfinus in fuo MSto legi Agellius N. A. XVII, 21. Confuli15XIV. librariumque ex DXIII. fa-bus Claudio Centone, Appii caci filio, cili lapfu DXIV. feciffe cenfet. In M. Sempronio Tuditano, primus faftis fanè Claudii & Tuditani con-omnium Livius Poëta fabulas docere fulatus ad A. U. C. DXIII. refertur. Roma capit. Sanè Græci paffim At quemadmodum teftatur Cicero in dozen denata, Latini docere fabuBruto cap. 18. Livius primas fabu-las dicunt. Vide fis If. Cafaubonum. lam, C. Claudio Caci filio & M. Tu- ad Athengi VI, 7. Ciceronem in Bruditano confulibus, docuit, anno ipso, tơ cap. 18. & Horatium Art. Poët. antequam natus eft Ennius; poft Ro- v. 385. Sed quum fabulas dare mam conditam autem, quarto decimo non minus fit Latinum, quàm do& quingentefimo; adeò ut ille Codex cere, ceterique Codices fummo concalculum fuppeditet, quem alibi Tul-fenfu vulgatam lectionem retineant, lius eft fecutus. Immò verò nullus unicum illum librum vel ex Ageldubito, quin ex hoc loco refictus fit lio, vel ex noftro de Senect. cap. genere