CLXIV

But where is he, the Pilgrim of my song,
The being who upheld it through the past?
Methinks he cometh late and tarries long.
He is no more - these breathings are his last;
His wanderings done, his visions ebbing fast,
And he himself as nothing: if he was
Aught but a phantasy, and could be class 'd
With forms which live and suffer
let that pass

His shadow fades away into Destruction's mass,

CLXV

Which gathers shadow, substance, life, and all
That we inherit in its mortal shroud,

And spreads the dim and universal pall

Through which all things grow phantoms; and the cloud
Between us sinks and all which ever glow 'd,

Till Glory's self is twilight, and displays
A melancholy halo scarce allow'd

To hover on the verge of darkness; rays
Sadder than saddest night, for they distract the gaze,

CLXVI

And send us prying into the abyss,

To gather what we shall be when the frame
Shall be resolved to something less than this
Its wretched essence; and to dream of fame,
And wipe the dust from off the idle name
We never more shall hear,

I but never more,

Oh, happier thought! can we be made the same:

It is enough in sooth that once we bore

These fardels of the heart- the heart whose sweat was gore.

ՃԿԴ

Այլուր արդեօք իցէ նա, Պանդուխտն իմոց նըւագաց, Ո՞ւր այն՝ որ էր յանցելումն երգոց օճան զօրավիգ . Թըւ 'ինձ թէ գայ նա յուշիկ եւ դանդաղեալ առնու զկաց, Ոչ եւս է նա . ու ահա Հուսկ շընչոյն շըշունջ սակաւիկ : Դադարեցաւ թափառիկն եւ վերացան տեսիլք իւր . Եւ եղեւ նա ինքն ոչ ինչ: — թէ առաւել քան ըզցնորս Էր ինչ ն արդեօք, թէ կարէր խառնիլի շարս ձեւաւորս Նոցին՝ որք կեանն եւ կըրեն , ապա եւնա թողանցցէ . Ըստուեր նորին ի կուտակս եղծման անկեալպակասէ,

ՃԿԵ

ու առ

Այն որ պատեն եւ զըստուերս եւ գոյութիւնս եւ ըզկեանս Եւ զամենայն զոր ստանամքս՝ ի մաՀացուն իւր պատանս . Որ սփռէ զմութ եւ դանդիռն Հասարակ տըխատանս՝ Էւ զամենայն ինչ փոխէ յուրուականաց կերպարանս . փարատի ամպն՝ որ ընդ մէջ մեր եւ բնաւին որ փայլեաց . փառաց ճաճանչն իսկ՝ փոխեալի վերջալոյս Համառօտ Մելամաղձիկ իմըն փայլսըփռէ նըւաղ ընդ աղօտ

Յեզըր մըթան . թըխագոյն ճաճանչք քան թուխ ըզգիշեր, Քանզի հարեալ ափշութեամբ եւ զօշոտեալզմիտըս մեր,

ՃԿԶ

վարեալ մըղեալի յանդունդս ի վայր ըզմեզ յուղարկեն Հետազօտել զայն՝ զոր կայ մընայ լինել մեզ տակաւ, Յորժամ լուծցին կերպարանքս այս յիր՝ որ նուազ իսկ իցեն Քան զայժմուս Հեգ գոյութիւն . եւ յերազել ըզՀամբաւ, Եւ թօթափել ըզփոշի յունայնատուր անուանէ .

Զոր ոչ
եւս այլլըւիցուք: Բայց ոչ եւս... խոկ երջանիկ •
Ոչ եւս լիցուք յայնմ՝Հետէ որպիսի եմքս արդ այժմիկ:
Շատ Է ստուգիւ՝ զի զսըրտի կրեցաք երբեմն ըզբեռինս
Սիրտ՝ որ յարեան ճապաղիս փոխէր զերկանցըն քըրտինս:

CLXVII

Hark! forth from the abyss a voice proceeds,
A long low distant murmur of dread sound,
Such as arises when a nation bleeds

With some deep and immedicable wound;

Through storm and darkness yawns the rending ground,
The gulf is thick with phantoms, but the chief
Seems royal still, though with her head discrown 'd,
And pale, but lovely, with maternal grief

She clasps a babe, to whom her breast yields no relief.

CLXVIII

Scion of chiefs and monarchs, where art thou?
Fond hope of many nations, art thou dead?
Could not the grave forget thee, and lay low
Some less majestic, less beloved head?

In the sad midnight, while thy heart still bled,
The mother of a moment, o'er thy bey,

Death hush'd that pang for ever: with thee fled
The present happiness and promised joy
Which fill'd the imperial isles so full it seem'd to cloy.

CLXIX

Peasants bring forth in safety. - Can it be,
Oh thou that wert so happy, so adored!
Those who weep not for kings shall weep for thee,
And Freedom's heart, grown heavy, cease to hoard
Her many griefs for ONE; for she had pour 'd
Her orisons for thee, and o'er thy head
Beheld her Iris. - Thou, too, lonely lord,
And desolate consort - vainly wert thou wed!
The husband of a year! the father of the dead!

4

լուռ

....w

ՃԿԷ

աւադիկ յանդընդոց անտի լինի ձայն ժաման, Երկար եւ խոր ի Հեռուստ Հընչեալ մրմունջ ահաւոր, Որպես ըզձայն զոր արկցէ ազգ Հարեալ յախտ մահական Որում`չիցէ յոյս դեղց բըժըշկութեան Հնարաւոր : ի ծուփ մրըրկի եւ միզի գետին դռընչեալ պատառի . խուռն ի վըչէ թեւածեն թափառական ուրուականք . Թէ եւ անթագ՝ պետնոցին թըւի թագի դեռ ժառանգ . Եւ դալկահար այլսիրուն, խարշեալ աղեօք մայրենի Գըգու: ի գիրկ դիեցիկ՝ ում՝ սընունդ ծոց իւր չունի 88

ՃԿԸ

Ուր արդ իցես դու, պետաց եւ արքայից բարունակ, Յոյս ցանկալի բազմութեան ազգաց, մեռար ՚դեօք եւ դուն . Չէր մարթ շիրմին մոռանալ ըզքեզ եւ քո փոխանակ կըքելըզգլուխ ոչ այդքան վեՀ ոչ այդքան եւ սիրուն: ի տըխուր մէջ գիշերին, ով մայր միղյ լոկ ժամու Մինչ արիւն դեռ կաթէր սիրտ քո ի վերայ որդւղյ քում՝ Հասեալմահու լըռեցոյց զամենայն ցաւդ ապառում, Փախեաւ ընդ քեզներկայս բաստ եւ յուսացեալ խընդութիւնն Որ ըզկըղզիսն արքունիս լընոյր զեղոյր թաթաղուն .

ԿԹ

wn.

Գեղջուկք երկնեն անվըտանգ. իսկ իմէ՞ ոչ քեզ այս,
Քեզ՝ ով բնաւից երջանիկ ու ամենեցուն սիրելի .
Լացցեն , լացցեն այո զքեզ որք ոչ կամին լալզարքայս
Ազատութեան ինքըն սիրտ ճընշեալ բեռամբ ցաւալի
Ըզհոյլվըշտացըն թողեալ՝ գորովէ զմիդ միայնակ.
Այն որ տեղայըն ըզքեւ շուրջ ներբողական գովից ճառ
Եւ նըշմարեր ըզգըլխովդ ըզծիածան իւր պայծառ :
Եւ դու մեկնակ տեր, լըքեալ լըծակից , զուր դու փեսայ,
Մի եւեթ ամամուսին, Հայը մեռելղյ յարակայ :

CLXX

Of sackcloth was thy wedding garment made;
Thy bridal's fruit is ashes: in the dust
The fair-hair'd Daughter of the Isles is laid,
The love of millions! How we did intrust
Futurity to her! and, though it must
Darken above our bones, yet fondly deem 'd
Our children should obey her child, and bless'd

Her and her hoped-for seed, whose promise seem'd
Like stars to shepherds' eyes: - 't was but a meteor beam'd.

CLXXI

Woe unto us, not her; for she sleeps well:
The fickle reek of popular breath, the tongue
Of hollow counsel, the false oracle,
Which from the birth of monarchy hath rung
Its knell in princely ears, till the o'erstung
Nations have arm'd in madness, the strange fate
Which tumbles mightiest sovereigns, and hath flung
Against their blind omnipotence a weight

Within the opposing scale, which crushes soon or late,

CLXXII

These might have been her destiny; but no,
Our hearts deny it: and so young, so fair,

Good without effort, great without a foe;
But now a bride and mother

and now there!

How many ties did that stern moment tear!
From thy Sire's to his humblest subject's breast
Is link'd the electric chain of that despair,
Whose shock was as an earthquake 's, and opprest

The land which loved thee so that none could love thee best.