ի լաց

ու արտաուաց.

Մերձ մատիր, տես, եւցընծա, խոտեա, ի ծաղը Հատ ու Քանզի են են իսկ աստէն Հանուրց կըրիցդ այդ պատճառք . Ո՜վ մարդ կախեալ ճօճանակդ ընդ մէջ ծաղու ի քիլ տեղւոյս՝ պետութիւնք եւ ազզք դընին ոտընՀարք. ի լերինս յայսմ՝ որոյ արդ եւ տեղագիծ իսկ ջընջի, Յուրանակերպ ամբառնայր իշխանապանծ աշտարակ Շողշողելով ի փառաց պաճուճազարդ փայլատակ. Մինչեւ ճաճանչք արեւու բոցադիզեալ եռային . Ո՞ւր արդ ոսկիքն են ձեղունք. եւ ուր որք զայն կանգնեցին :

Ոչ այնքան քաջ պերճախօս կիկերոնին էր լեզու՝
Որքան դու սիւն անանուն եւ կիսաթաղ, խարըսխաւ :
Ո՞ւր են դափնիք որ զճակատ պըսակեցին կեսարու.
Տուք ինձ պըսակ բաղեղան որ ի նորին տան բուսաւ:
Ո՞յր Է կամարս այս կամ մոյթ որ արդ աչացս Հարկանի ,
Տրայիանու թէ Տիտեպյ . — Ժամանակին միայնակ .
Ունչս ածելով վարէ նա զկամար , ըզմոյթ, գյաղթանակ .
Առաքելղյն կանգուն կայ 'նդրի ուր կայսերն էր սափոր 70,
Եւ նընջէին աճիւնք վեհք օդըս թաղեալք կանգնաւոր,

ՃԺԱ

ի խորագոյն կապուտակն ի մէջ երկնիցըն Հռովմայ, Ակնարկելով ընդ աստեղս. Էր շունչ երբեմն ի նոսին՝ Ում ոչ գըրեր անՀաճոյ գալբընակել ի սոսա,

Մի յայնց ոգւոց որք լըրիւն իւրով երկրի տիրեցին,
Հռոմէականն աշխարհի , զոր չըկալաւ ոք յետոյ .

Նա եւ զգրաւեալն իսկ կորոյս: Քան զԱղեքսանդր ինձ նա մեծ,
Սուրբ յարենէ ընտանւոյ եւ ի գինւոյ զեղծամեղծ,
Որ զարքենի լաւութիւնս Հանդիսացոյց անպարսաւ .
Եւ մինչեւ ցօրս այս պատուի Տրայիանու ջինջ Համբաւ:

CXII

Where is the rock of Triumph, the high place
Where Rome embraced her heroes? where the steep
Tarpeian? fittest goal of Treason's race,

The promontory whence the Traitor's Leap
Cured all ambition, Did the conquerors heap
Their spoils here? Yes; and in yon field below,
A thousand years of silenced factions sleep -
The Forum, where the immortal accents glow,
And still the eloquent air breathes

CXIII

burns with Cicero!

The field of freedom, faction, fame, and blood:
Here a proud people's passions were exhaled,
From the first hour of empire in the bud
To that when further worlds to conquer fail'd;
But long before had Freedom's face been-veil'd,
And Anarchy assumed her attributes;
Till every lawless soldier who assail'd

Trod on the trembling senate's slavish mutes,
Or raised the venal voice of baser prostitutes.

CXIV

Then turn we to her latest tribune's name,
From her ten thousand tyrants turn to thee,
Redeemer of dark centuries of shame

Rienzi! last of Romans! While the tree

Of freedom's wither'd trunk puts forth a leaf,
Even for thy tomb a garland let it be

The forum's champion, and the people's chiefHer new-born Numa thou― with reign, alas! too brief.

ՃԺԲ

Յաղթանակաց քարաժայռն ուրարդ, ուր բարձր այն գաՀակ, Ուր դիւցազինցն արկաներ գիրկ Հըռովմ, ուր Տարպեան վախ ք71, Ընկերշակաց մատնութեան կառափնատեղ դըժընդակ, Գաչ՝ ուր զամէն հըպարտ բարըս՝ մատնըչին բուժէր վազք Մի ա՞նդ արդեօք կուտեցին աշխար Հակալք զառ զապուր . — Այո այդրեն . եւ խոնարՀ ի դաշտի անդր ի բացեայն Հազար ամաց գըժտութիւնք նընջեն ի քուն լըռելեայն . Անմահականըն ճառից անդ Հընչեցիկ վայր գորովն 72 Ուր պերճախօս ցարդ շընչին օդք ընդ Հրավառ կիկերովն .

Ազատութեան դաշտ, Հերձից եւ Համբաւուց եւ արեանց. Ժողովըրդեան մեծոգւոյ կըրից կարգեալանդ Հանդէս, ի վայրկենէն առաջնոց յոր պետութիւն ծայր ընձուեաց Մինչ յայն՝ յոր նոր աշխարհաց նուաճման չըմնաց ասպարէս : Այլ վաղ ուրեմն անդ սքօղեալ ազատութեան էին դէմք, Եւ անիշխան բըռնութեան շորթեալ, ըզբաստըս նորին . Մինչեւ խիզախն ի խռանէ օրինազանց զինուորին Ըզծերակոյտըն կոխեր առ ոտն ըզՀամի ու ահաբեկ, կամ լըրբաձայն վաճառէր կաշառու զթագն առ անձն Հել:

wn

73:

Այլարդ դարձցուք առ յետին Հռովմայ կացեալըն տրիբուն. Թողեալըզբիւր բըռնաւորսըն դարձ քեզ արասցուք, Ո՜վ դու դարուց խաւարաց՝ ամօթաբարձ փրկութիւն . Դու բարեկամ՝ Պետրարքեայ , իտալական յուսոյն շուք» Ո՜ՎՐիենցի ովյետին Հռովմէական դու զաւակ Թէ կոճոպեալ տայցէ կոճղ ազատութեան մի սաղարթ՝ Գերեզմանիդ միայնոյ Հիւսեսցի նա պսակ ի զարդ. Ո՜վ ատենից նահատակ, ժողովըրդեան առաջնորդ ՀռովմայՆումաս նորածին . վա` պետութեանդ Համառօտ :

CXV

Egeria! sweet creation of some heart
Which found no mortal resting-place so fair
As thine ideal breast; whate 'er thou art
Or wert,
- a young Aurora of the air,
The nympholepsy of some fond despair;
Or, it might be, a beauty of the earth,
Who found a more than common votary there
Too much adoring; whatsoe 'er thy birth,

Thou wert a beautiful thought, and softly bodied forth.

The mosses of thy fountain still are sprinkled
With thine Elysian water-drops; the face

Of thy cave-guarded spring, with years unwrinkled,
Reflects the meek-eyed genius of the place,
Whose green, wild margin now no more erase
Art's works; nor must the delicate waters sleep,
Prison'd in marble, bubbling from the base

Of the cleft statue, with a gentle leap

The rill runs o'er, and round fern, flowers, and ivy creep,

Are clothed with early blossoms, through the grass The quick-eyed lizard rustles, and the bills Of summer-birds sing welcome as ye pass; Flowers fresh in hue, and many in their class, Implore the pausing step, and with their dyes Dance in the soft breeze in a fairy mass; The sweetness of the violet's deep blue eyes, Kiss'd by the breath of heaven, seems colour'd by its skies.

ԺԵ

Եգերիա, անուշակդ ինձ դաստակերտ ի սրտէ 74
Որ ի մահացուս ոչ եգիտ վայր ապաստան դեղեցիկ
Քան ըզքո ծոց մըտաստեղծ . որ ինչ քո լեալ էր կամ՝է,
Թէ արշալոյս ծաղկաՀաս յայերս օդոց ընթացիկ,
Թէ Հարսն յաւերժ հընարեալի Հոմանւոյ յուսահատ,
կամ՝թէ արդեօք երկրաւոր գեղեցկութիւն իսկ Համակ
Որ գերազանց քեզ գըտեր քան զտարփածուս Հասարակ
Պաշտօնատարս աստանօր . որ զինչ եւ էր քոյին զարմ,
խորհուրդ էիր դու չքնաղ ի կերպարան նըրբակազմ:

Աղբերապատ քո մամուռքն յար ոռոգեալ ցայտեն ցարդ Յելիսեան ջուրցըդ ցընցուղ. դեմք քոց ալեաց քարաջիթ Ում՝ ոչ զօրէ Ժամանակ ածել կնճիռն Հընազարդ՝ Հատանեն ցոլ զերեսաց Հեզակն ոգւղյ սահմանիդ : Զորղյ զեզերըս կանաչ՝ ոչ եղծանէ արդ արուեստ . Եւ ոչ խաղաղ նընջէ ջուր պարափակեալի կըճի Մինչ ի ստորուստ արձանից Հերձոտելոց պըղպըջի Հեզիկ վազիւք վարեալ վէտս ի վեր եւ շուրջ եւ Հեռի, ի ծիր ծաղկանց , բաղեղանց՝ որ ցնորաձեւ բոլորի .

ՃԺԷ

կանխածաղիկ բողբոջեն դալարազգեաց պարք բրլեր Ջեռեալ տըզզայ ի մարմանդն աչակաքաւըն մողէս . Ամարարեր Հաւուց վանգք երգեն յանցման քում՝՝ Ողջ լեր . Ծաղկունք վառեալք գոյն ի գոյն եւ բազմախուռն ի Հանդէս Առ վայր մ♥ յինքեանս դադարել ժըտին ըզքոյ գարշապար . Եւ երփն յերփին թինդ առնուն զեփիւռաշարժք գեղապար, Աչք կապուտակ մրթնաշաղ մանուշակին քաղցրաբար ՅերկնաՀընչակ սողոխէն առեալ սիրոյ Համբուրիկ Զեթերականս ըզգենուլ թըւին զերանգըս գողտրիկ :