Page images
PDF
EPUB

635 τούτου γὰρ οἵνεκ ̓ ἄνδρες εὔχονται γονὰς κατηκόους φύσαντες ἐν δόμοις ἔχειν,

ὡς καὶ τὸν ἐχθρὸν ἀνταμύνωνται κακοῖς, καὶ τὸν φίλον τιμῶσιν ἐξ ἴσου πατρί. ὅςτις δ' ανωφέλητα φιτύει τέκνα,

645

650

640 τί τόνδ' ἂν εἴποις ἄλλο πλὴν αὑτῷ πέδας φῦσαι, πολὺν δὲ τοῖσιν ἐχθροῖσιν γέλων; μή νύν ποτ ̓, ὦ παῖ, τὰς φρένας γ ̓ ὑφ ̓ ἡδονῆς γυναικὸς οἵνεκ ̓ ἐκβάλης, εἰδῶς, ὅτι ψυχρὸν παραγκάλισμα τοῦτο γίγνεται, 645 γυνὴ κακὴ ξύνευνος ἐν δόμοις. τί γὰρ γένοιτ ̓ ἂν ἕλκος μεῖζον ἢ φίλος κακός; ἀλλὰ πτύσας ώςεί τε δυςμενῆ μέθες τὴν παῖδ' ἐν "Αιδου τήνδε νυμφεύειν τινί.

V. 640. Ex scholiis recepi πέδας. Vulgo πόνους. Vide Comment. meam de Schol. in Soph. tragg. auctoritate p. 17 sq.

V. 642. Quum γ', quod Brunckius addidit, in uno Par. T. legatur, Hermannus suspicatur Sophoclem πρὸς ἡδονῆς scripsisse; de quo usu praepositionis πρὸς vide ad v. 51. Mihi quidem valde displicet hic yè particula.

ὄπισθεν· οἷον τῆς πατρῴας γνώμης πάντα εἶναι δεύτερα· οἷον χρὴ τὴν πατρῴαν πράττοντα γνώμην περὶ τῶν ἄλλων οὐδένα λόγον ἔχειν· ἀσφαλῶς δὲ προςέθηκε τὸ πάντα, μὴ ἄρα ἐκ τοῦ παιδὸς ὑπαντηθῇ, ὅτι πλὴν τῶν χρησίμων.

V. 637. τὸν ἐχθρὸν ἀνταμ. κακοῖς] De locutione conferunt Thucyd. I, 42: άξιούτω τοῖς ὁμοίοις ἡμᾶς ἀμύ νεσθαι. Soph. O. C. 873: φρονοῦσ ̓, ὅτι ἔργοις πεπονθώς ῥήμασίν σ ̓ ἀμύνομαι.

V. 640. Schol.: πόνους· γρ. πέδας, ἵν ̓ ᾖ ἐμπόδιον, δεσμούς, κώλυμα τοῦ πράττειν ἃ βού

λεται.

ν. 642. ὑφ' ἡδονῆς] Prae voluptate sive propter voluptatem. Vide ad 221 sq. De locutione τὰς φρένας ἐκβάλλειν, mentem abiicere, sive men

tem sibi excuti pati, vide ad O. C. 630, ubi similia adlata

sunt.

V. 644. Schol.: παραγκά λισμα· φίλημα, στέργηθρον, κοινώνημα, παρακοίμημα, περιπλοκή. De τοῦτο vide Matth. §. 472. 2. e.

V. 646. ἕλκος] Dolor, ut Aesch. Αg. 641 : πόλει μὲν ἕλκος ἓν τὸ δήμιον τυχεῖν. Hesychius: ἕλκη, λῦπαι. ERF.

V. 647. Schol.: πτύσας· και ταπτύσας, ἐν οὐδενὶ λόγῳ θέμενος, καταφρονήσας. De ωςεί τε, verbo non adiuncto, confert Neuius Hom. I. λ, 474. π, 192. τ, 366., 598. Od. §, 254. 111. Pindar. Pyth. I, 44. IV, 112. De μέθες idem adhibet El. 647.

V. 648. νυμφεύειν τινί] Νυμφεύειν τινὶ quanquam vulgo significat uxorem dare a licui, tamen quum alibi tum hic

ἐπεὶ γὰρ αὐτὴν εἷλον ἐμφανῶς ἐγω 650 πόλεως απιστήσασαν ἐκ πάσης μόνην,

655

ψευδῆ γ' ἐμαυτὸν οὐ καταστήσω πόλει, ἀλλὰ κτενῶ. πρὸς ταῦτ ̓ ἐφυμνείτω Δία ξύναιμον· εἰ γὰρ δὴ τά γ ̓ ἐγγενῆ φύσει άκοσμα θρέψω, κάρτα τοὺς ἔξω γένους. 660 655 ἐν τοῖς γὰρ οἰκείοισιν ὅςτις ἔστ ̓ ἀνὴρ χρηστὸς, φανεῖται καν πόλει δίκαιος ὤν. ὅςτις δ' ὑπερβὰς ἢ νόμους βιάζεται, ἢ τοὺπιτάσσειν τοῖς κρατύνουσιν νοεῖ, οὐκ ἔστ ̓ ἐπαίνου τοῦτον ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν. 665

V. 658. κρατύνουσιν νοεῖ ex Dindorfii coniectura scripsi, postulante quodammodo codice La, qui a prima manu habet κρατ....οῦσιν νοεῖ. Vulgo κρατοῦσιν ἐννοεῖ.

et infra 816. Αχέροντι νυμφεύσω valet uxorem dari alicui, sive nubere alicui. Similis usus est verbi τυμβεύειν, de quo vide ad v. 875.

V. 650. απιστήσασαν] Vi de ad v. 219.

V. 651. ψευδῆ γ' ἐμ. etc.] Similiter Xen. An. VII, 7, 24: τὸ δὲ μέγιστον (sc. ἐδόκει μοι εἶναί σοι) μηδαμῶς ἄπιστον σαυτὸν παταστῆσαι ὅ τι λέγοις. V. 652. πρὸς ταῦτ etc.] Verba πρὸς ταῦτ ̓ ξύναιμον hoc sensu dicta: nihil curans, quod cognata mihi est.

[ocr errors]
[ocr errors]

γέ

V. 652 sq. Δία ξύναιμον] Schol. min.: τὸν ἔφορον τῆς συγγενείας. Idem dicitur ὁμόγνιος. Vide ad O. C. 1328. V. 653 sq. εἰ γὰρ νους] Scholiasta: ἀπὸ κοινοῦ τὸ θρέψω. θρέψω· ἀντὶ τοῦ ἕξω. - ἐγγενῆ· συγγενή. De significatu n. ἄκοσμα vide ad 724, de verbi τρέφειν usu ad 884. ν. 653 - 656. εἰ γὰρ δίκαιος ὤν] His verbis Creon explicat, cur Antigonae, quamvis cognatae sibi, non debeat parcere, hanc adferens causam, quod, si suorum delicta inulta relinquat,

multo minus sibi in alienos animadvertere liceat, quum is deni que, qui severus etiam in suos sit, laudem iustitiae a civibus consequatur.

V. 657 sqq. ὅςτις δ' etc.] Inde ab hoc loco incipit ostendere Creon, cur eiusmodi delictum, quod commisisse Antigonam constabat, inultum relinqui non debeat. Dicit enim hoc: non decet autem quemquam aut leges violare aut imperare regnantibus velle (i. e. convenit autem severum me esse in eos, qui aut leges violare aut imperare regnantibus velint), sed quem civitas regem fecerit, eius imperium aequum et iniquum ferendum est. Atque ita qui iussis aliorum obtemperare didicerit, domi militiaeque et civis bonus et magistratus erit.

V. 657. Schol.: ὑπερβάς λείπει τὸ δίκαιον. Nihil omissum, sed υπερβαίνειν hic, ut saepe ad Homerum, valet insolentem esse. Sic supra 605. υπερβασία est insolentia.

660 ἀλλ ̓ ὃν πόλις στήσειε, τοῦδε χρὴ κλύειν καὶ σμικρὰ καὶ δίκαια καὶ τἀναντία. καὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα θαρσοίην ἐγὼ καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ ̓ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν, δορός τ ̓ ἂν ἐν χειμῶνι προςτεταγμένον 670 665 μένειν δίκαιον κἀγαθὸν παραστάτην. ἀναρχίας δὲ μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν. αὕτη πόλεις τ' ὄλλυσιν, ἥδ ̓ ἀναστάτους οἴκους τίθησιν, ἥδε σὺν μάχῃ δορὸς

τροπές καταῤῥήγνυσι· τῶν δ ̓ ὀρθουμένων 675 670 σώζει τὰ πολλὰ σώμαθ ̓ ἡ πειθαρχία.

V. 668. Corruptam scripturam vulgatam esse, quam retinui, iam olin monui. Nunc non dubito, quin scripserit poeta, quod Emperius coniecit, σὺν δόρει μάχης.

V. 660. Schol.: στήσειε και ταστήσειεν ἄρχοντα. Tum post κλύειν vulgo comma positum, quod delevi, quum accusativus σμικρὰ etc. ex ipso verbo κλύειν aptus sit. Vide ad 64.

V. 661. Schol.: tà vavτία τῷ δικαίῳ δηλονότι. Recte Brunckius: ταναντία notat και μεγάλα καὶ ἄδικα. Idem confert Senec. Med. 195 : aequum atque iniquum regis imperium feras.

V. 662. Schol.: τοῦτον· τὸν τῷ βασιλεῖ πειθόμενον.

V. 662 sq. θαρσοίην ἂν ä ἄρχειν] De structura verbi Θαρσείν ad Philoct. 589 diximus.

V. 664. Schol.: δορός· ἀντὶ τοῦ τῆς μάχης. Hinc iudice Valckenario ad Phoen. 148, quem adfert Erfurdtius, expressum illud Platonis in Apol. Socr. p. 28. D: οὗ ἄν τις ταχθῇ, ἐνταῦθα δεῖ μένοντα κινδυνεύειν.

V.667. αὕτη πόλεις τ] Exorsus est orationem, ut si deinde dicturus esset: καὶ ἀναστάτους οἴκους τίθησι, quod mutans, pro καὶ posuit ἥδε. Eadem figura supra v. 296: τοῦτο καὶ πόλεις πορθεί, τόδ ̓ ἄνδρας

ἐξανίστησιν δόμων, pro καὶ
ἄνδρας. HER M.
v. 668 sq. ή δε καταρ-
ῥήγνυσι] Ut ἕλκος ῥῆξαι να
let vulnus rumpendo fa-
cere, ita τροπὰς καταῤῥῆξαι
significat fugam rumpendo
(sc. ordines) efficere. Eodem
modo rumpi a poetis Latinis
usurpatur, veluti à Virg. Aen.
VIII, 391: tonitru quum ru-
pta corusco ignea rima
micans percurrit lumine
nimbos, ubi rima rupta est
rima rumpendo facta.
Hoc ergo

poeta dicit: in pugna etiam
exercitum, si qui edicto
ducis non obediat, in fu-'
gam coniici. Ceterum lege
notam criticam, ex qua intelliges
iungenda esse τροπάς μάχης,
coll. Aiac. 1275. Rhes. 82. 116.
V. 669 sq. τῶν δ ̓
θαρχία] Εorum autem,
qui erecti stant nec in fu-
gam proripiuntur, pluri-
mi servantur; atque hoc
ut fiat, ut stent ac

πει

ser

ventur, facit obedientia duci praestita. Itaque verbis ἥδε – πειθαρχία hoc dicit : immodestia militum facit,

οὕτως ἀμυντέ ἐστὶ τοῖς κοσμουμένοις,
κοντοι γυναικὸς οὐδαμῶς ἡσσητέα.

κρεῖσσον γάρ, εἴπερ δεῖ, πρὸς ἀνδρὸς ἐκπεσεῖν·
κοὐκ ἂν γυναικῶν ἥσσονες καλοίμεθ ̓ ἄν. 630
ΧΟΡΟΣ.

675 ἡμῖν μέν, εἰ μὴ τῷ χρόνῳ κεκλέμμεθα,
λέγειν φρονούντως ὧν λέγεις δοκεῖς πέρι.
ΑΙΜΩΝ.

πάτερ, θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας
πάντων ὅσ ̓ ἐστὶ κτημάτων ὑπέρτατον.

ut terga dent in pugna et perdantur; modestia, ut stent ac serventur. Priore in membro omisit poeta addere, quod quum per se notum tum ex posteriore apparebat, cum exitio coniunctam fugam esse. Apte Scholiasta adscripsit Hom. Il. ε, 531: αἰδομένων δ ̓ ἀνδρῶν πλέονες σόοι ἠὲ πέφανται, Erfurdtius Aesch. Spt. c. Th. 203: πειθαρχία γάρ ἐστι τῆς εὐπραξίας μήτηρ, γυνὴ σωτῆρος. Adde Xenoph. Cyr. III, 3, 45: μωρὸς δὲ καὶ εἴ τις ζῆν βουλόμενος φεύγειν ἐπιχειροίη, εἰδως, ὅτι οἱ μὲν νικῶντες σώζονται, οἱ δὲ φεύγοντες ἀποθνήσκουσι μᾶλλον τῶν μενόν

των.

V. 671. οὕτως etc.] Οὕτως valet quae quum ita sint, ut 465: οὕτως ἔμοιγε etc. Tum Scholiasta τοῖς κοσμουμένοις interpretatur τοῖς ἄρχουσι, coll. Hom. α, 16: κοσμήτορε λαών. At non potuit κοσμεῖσθαι activo sensu a Sophocle usurpari. Rectius Erfurdtius cum Musgravio aliisque τοῖς κοσμ. genus neutrum esse putarunt, explicantes : iis, quae decreta et edicta sunt. Itaque satis bene Brunckius ita haec vertit: sic operam dare oportet, ut servetur ordo et disciplina. De άμύνειν verbisque

-

eiusdem notionis ita usurpatis conferunt Eur. Orest. 522: αμυ νῶ τῷ νόμῳ. Thucyd. I, 150: δικαιῶ τοὺς κοινῇ δόξασι βοηθεϊν, et alia exempla. . De numero plurali άμυντέα et versu sq. ἡσσητέα vide Matth. §. 443. V. 672. κοὔτοι ησσητέα] Adscripsit Erfurdtius Aristoph. Lys. 450: οὐ γυναικῶν οὐδέποτ ἐσθ ̓ ἡττητέα ἡμῖν. De structura cfr. Matth. S. 447. 2.

V. 675. Schol.: εἰ μὴ τῆς φρονήσεως ὑπὸ τοῦ γήρως σε συλήμεθα, λέγειν φρονούντως δοκεῖς περὶ ὧν λέγεις. Ὁ δὲ λόγος πάνυ πρεσβυτικῶς καὶ αἰδημόνως εἴρηται. Proprie εἰ

κεκλέμμεθα valet: nisi aetate, in qua sumus, i. e. senectute, decepti sumus. Schaeferus confert 1218: ἢ θεοῖσι κλέπτομαι. De notione τοῦ χρονοῦ vide 729 huius fab. et_ad Philoct. 304.

ν. 377 - 686. πάτερ-τάδε] Tanta cum moderatione Haemon ad oppugnandam patris sententiam aggredi, tantaque cum verecundia animi sensa expromere incipit, ut hoc orationis eius initium lectori non attentissimo aliquanto obscurius videri possit. Equidem sensum nexumque hunc puto esse: summum omnium bonorum mens est, cuius ope omnibus in rebus quid

ἐγὼ δ ̓ ὅπως σὺ μὴ λέγεις ὀρθῶς τάδε, 685 650 οὔτ ̓ ἂν δυναίμην μήτ' ἐπισταίμην λέγειν· λέγοιτο μεντἂν χατέρῳ καλῶς ἔχον.

σοῦ δ ̓ οὖν πέφυκα πάντα προσκοπεῖν, ὅσα λέγει τις ἢ πράσσει τις ἢ ψέγειν ἔχει. τὸ γὰρ σὸν ὄμμα δεινὸν ἀνδρὶ δημότῃ 690 635 λόγοις τοιούτοις, οἷς σὺ μὴ τέρψει κλύων· ἐμοὶ δ ̓ ἀκούειν ἔσθ ̓ ὑπὸ σκότου τάδε,

V. 681. λέγοιτο de meo scripsi. Libri γένοιτο. Tum Hermannus pro χατέρῳ scripsit χατέρως.

[blocks in formation]

est.

V. 681. λέγοιτο ἔχον] Pronomen ἕτερος non ἐγώ, sed σὺ pronomini oppositum Quanquam enim in verbis ἐγὼ δ ̓ ὅπως λέγειν due sunt, quibus aliquid opponi debuisse videatur, alterum hoc: ego non possum iudicare, verane sint quae iudicas de Antigona, alterum hoc: tuane vera sit sententia, quam habes de Antigona, non possum ego iudicare, tamen facile apparet inutile fuisse, ad prius aliquid praeterea reponere, quum sic responsum sit ad posterius: dicatur tamen etiam ab alio quod bene se habeat, i. e. tamen fortasse etiam alius sententia, tuae contraria, bene se habeat. De omisso t vide Matth. §. 487. 7.

[ocr errors]

V. 682. σοῦ δ ̓ οὖν -προσκοπείν] De locutione σοῦ προσκοπεῖν, i. e. σκοπείν πρὸ σοῦ, vide ad v. 624, de προς σκοπεῖν σοῦ πάντα ad Philoctet. 15.

[blocks in formation]
« PreviousContinue »